baba functionalistische villas een wijk in praag

Baba; functionalistische villa's, een kerk en een ruine

Baba is een kleine wijk in het district Dejvice in noord-west Praag. De wijk is gebouwd op een rots met een wijds uitzicht over de stad. Er zijn drie straten parallel aan elkaar met zo'n veertigtal vrijstaande villa's waarvan de meeste twee verdiepingen hebben. De architectuur is bijzonder want alle villa's zijn in funtionalistische stijl. Voor de amateur lijken de huizen op blokkendozen, maar de kenner ziet hier de inbreng van beroemde architecten zoals Pavel Janak, Josef Gocar, Ladislav Zak en ook de Nederlander Mart Stam. Een wandeling door Baba laat je kennis maken maak een heel ander Praag, geen barok of art nouveau maar strakke, moderne, minimalistische architectuur.

Functionalistische villa in de wijk Baba

Wat te doen en zien in de wijk Baba
1. Er komen hier vrijwel geen toeristen en dat is een bezienswaardigheid op zich. Een wandeling door de straten in de wijk geeft een goede indruk van deze villawijk. Aan de rand van Baba heb je een fenomenaal uitzicht over Praag. Wanneer je in de late namiddag of vroege avond hier bent, zie je een prachtig verlichte stad onder je.

2. De Baba ruine is een romantische plaats en achter de ruine strekt zich het Sarka natuurgebied uit met een gemarkeerde wandelroute door landelijk gebied. Het kerkje in de wijk gewijd aan de heilige Mattheus heeft een barok altaar versierd met engelen en cherubijnen. De begraafplaats ernaast is klein en sfeervol.

3. Een patisserie met klein restaurant zit in de voormalige pastorie; geen grote zaal maar allemaal kleine kamertjes verbonden met open deuren. Neem hier het lunchmenu of drink koffie met appelstrudel. Verzuim niet om er kofola bij te drinken. Dat is imitatie Coca-Cola uit communistische dagen en nog steeds geliefd.

4. Handig om te weten is dat er een Albert Supermarkt (Matejska straat 76) is tegenover de bushalte. In dit wijkje zijn verder geen winkels.

5. Bar Fiserka met houten banken buiten is open vanaf 15 uur 's middags voor een biertje en een snack. Je treft hier veel Tsjechen en vrijwel geen toeristen.

6. Chic dineren in Restaurant U Mateje open van 11.30 tot 24.00 uur. U Mateje biedt een gastronomische ervaring. De gerechten zijn een combinatie uit de internationale en Tsjechische keuken. Met twaalf zitplaatsen, twee obers, een sommelier en Jan Puncochar, eigenaar en chefkok is U Mateje klein en intiem. Hij deed ervaring op in gerenommeerde restaurants zowel in Tsjechië als in het buitenland en bundelde dit tot de heerlijkste gerechten.

De ruine van Baba

Baba functionalistische villa's en een ruine
Baba is de naam van een oude ruïne op de top van de heuvel. Sommigen beweren dat deze zeventiende eeuwse ruïne een folly is, een romantisch bouwwwerk opzettelijk gebouwd als bouwval. Anderen zeggen dat Baba een oude uitkijkpost was. Op heldere dagen biedt de Baba-heuvel een grandioos uitzicht over het noordwestelijke deel van Praag.

De wijk Baba is gebouwd in 1932. Er staan 33 villa's ontworpen door functionalistische architecten onder leiding van Pavel Janak (1882-1956), een gezaghebbende theoreticus van de Tsjechische kubistische beweging. Hij was een modernistische architect, meubelontwerper en stedenbouwkundige. De bouw van de wijk was een ideologisch project: vooraanstaande architecten ontwierpen luxe huizen voor 'gewone' Tsjechische gezinnen. De bouwmaterialen waren voor die tijd modern en vooruitstrevend: staal, glas en gewapend beton.

Heel karakteristiek voor deze architectuur zijn nietdragende gevels, aaneengesloten horizontale vensterstroken, platte daken en het ontbreken van decoratie. Het project slaagde niet helemaal want toen de huizen klaar waren, werden ze verkocht aan de rijkere culturele elite, niet helemaal volgens de ideologie van Janak. De huizen staan er nog steeds. Een aantal is nog in dezelfde staat als waarin ze gebouwd zijn . Ze zijn niet toegankelijk voor het publiek.

Uitzicht vanaf Baba naar het zuiden

Kenmerken van de wijk Baba
Het ongeoefende oog ziet blinde muren van villa's die meer lijken op blokkendozen dan een aangename plaats om te wonen. De blinde muren liggen aan de straatzijde en op het noorden. De zuidkant is veel aantrekkelijker, met grote ramen, veranda's en balkons grenzend aan de tuin. De vrijstaande villa's moesten gebouwd worden op een relatief klein stuk grond dat ook nog eens op een helling lag.

De nieuwe wijk was aantrekkelijk om te wonen: schone lucht en landelijk en dat is het nog steeds. In de tuinen staan nog steeds bessenstruiken, fruitbomen en er groeien zelfs druiven. De eerste bewoners behoorden tot de rijkere middenklasse voornamelijk politici, advocaten, artsen, architecten en kunstenaars. Tot op de dag van vandaag is dit de samenstelling van de bewoners.

Tip: Wandeling door Baba met duidelijke routebeschrijving en bijzonderheden over de villa's.

Uitzicht vanaf Baba
Vanaf Baba zie je bijna geheel Praag. Direct onder de rots, langs de Moldau, loopt de spoorlijn Kralupy nad Vltavou en verder naar het noorden. Met een beetje geluk zie je giraffen en zebra's op de heuvel aan de overkant van de rivier, want daarin de wijk Troja ligt de dierentuin van Praag.

Naar het zuiden zie je de Burcht van Praag en meer op de voorgrond de wijk Podbaba. Duidelijk zichtbaar Hotel International met een toren die 88 meter omhoog rijst. Voor architectuurliefhebbers is dit een schoolvoorbeeld van socialist realist architectuur. Ook duidelijk te onderscheiden is Císařský, het grootste eiland van Praag, met een afvalwaterzuiveringsinstallatie.

Stroomopwaarts zie je de nieuwe Troja-brug. Kijk je naar het noorden dan zie je de sidliste, de buitenwijken van Praag vol 'panelaky', flatgebouwen opgebouwd uit geprefabriceerde panelen. Lees hier over huisvesting en stadsplanning in de buitenwijken van Praag. Het natuurgebied vlakbij Baba is rustig en lijkt ver weg te zijn van een drukke stad.

Uitzicht vanaf Baba op de buitenwijken met systeemflats

Bereikbaarheid en locatie
De wijk Baba ligt ingeklemd tussen de straten Nad Patankou, Pruhledova, Matejska, and Jarni.

Openbaar vevoer: Neem bus 113 vanaf metrostation Hradcanska, neem bus 131 en stap uit bij de halte U Mateje (tegenover de Albert supermarkt)

Adressen:
Mathiaskerk, U Mateje straat
Restaurant U Stare Fare, Na Fiserce 17, open vanaf 11.00-18.00 uur, gesloten op maandag
Albert Supermarkt en Bar Fiserka Matejska straat 76, in hetzelfde blok
Restaurant U Mateje, U Mateje straat 1, open vanaf 11.30 – 24.00 uur.

Functionalist villa in de wijk Baba

Sarka natuurgebied in de wijk Baba Uitzicht vanaf Baba over de Moldau Restaurant U Stare fare in de wijk Baba
Ingang van het restaurant Na Stare Fare in de wijk Baba

foto's Marianne Crone