Josefov, waar vroeger de Joodse gemeenschap woonde

Josefov, de chique Joodse wijk van Praag. ligt ingeklemd tussen de Moldau en Staré Mesto, de Oude Stad. Een wandeling door de winkelstraat en een bezoek aan zes synagogen zijn de toeristische hoogtepunten van deze wijk. De zes synagogen in de wijk Josefov getuigen van het feit dat dit deel van Praag eeuwenlang het gebied was waar de Joodse gemeenschap woonde en werkte. Het oorspronkelijke doolhof van smalle stegen en kleine huizen maakte in de negentiende eeuw plaats voor luxe huizenblokken met sprankelende Art Nouveau versierde gevels.  

 

TIP: Wandeling door de Joodse Wijk
Loop door de Josefov zonder de weg kwijt met de city walk Josefov, de Joodse wijk in Praag. Duidelijke routebeschrijving en beschrijving van de bezienswaardigheden. De basis route is drie kilometer lang. De uitgebreide route gaat ook langs de Spaanse Synagoge en vervolgens met de metro naar de nieuwe Joodse begraafplaats waar ook het graf van Franz Kafka is. Je kan deze unieke wandelroute bestellen als digitale uitgave (pdf - voor op je pc, laptop, tablet of smartphone) of als papieren gids, om mee te nemen tijdens je stedentrip naar Praag. Meer over de city walk Josefov.

Bestel hier de City walk door de Joodse wijk

LEUK OM TE DOEN EN ZIEN in de wijk Josefov

1. Parizska winkelstraat
Parizska is chique en prijzig. Hier vind je luxe fashion houses - Armani, Burberry, Boss, Chanel, Hermès, Vuitton - stijlvolle cafes, bars en restaurants. De zijstraten zijn het domein van de boutiques van Tsjechische ontwerpers zoals Hana Havelkova en Klara Nademlynska.



2. Struikelstenen
Struikelstenen zijn zeker niet leuk om te zien maar aangrijpende herinneringen aan plaatsen waar Joodse gezinnen woonden. In Praag zijn er zo'n 300 waarvan een groot aantal in Josefov. Dat is niet te verwonderen omdat er in Josefov veel Joden woonden. Op nummer 3 in de Maiselova-straat woonde de familie Bergmann met hun dochter Růžena, op Pařížská 34 woonde Ervín Fröhlich en Pavla Fröhlichová.

3. Kafka Monument
Op het pleintje voor de Spaanse Synagoge staat een wonderlijk bronzen standbeeld. Een klein figuur, waarschijnlijk Kafka, zittend op de schouders van een reus zonder hoofd en armen die gehuld is in een grote overjas. Het idee is ontleend aan een verhaal van Kafka; Beschreibung eines Kampfes. Het Kafka monument herinnert aan de 120e geboortedag van Kafka in 2003.



4. Franz Kafka Boekenwinkel
Een boekwinkel met voornamelijk vertalingen van Kafka's werken en ook vertalingen van Tsjechische auteurs zoals Hrabal, Kundera, Havel, Čapek. Alleen het interieur al is de moete waard om te bekijken; plafondhoge kasten vol met boeken en een trapje naar een gallerij halverwege ook vol boeken.
Adres: Široká 14.

5. Kerk van de H. Geest
De Kerk van de H. Geest is een katholieke kerk in de Joodse wijk en behoorde bij het Benedictijnenklooster dat ernaast stond en in de zeventiende eeuw na een brand herbouwd werd in barokstijl. Onder Habsburgsbewind waren de Joden uit de wijk verplicht de mis hier bij te wonen. Voor de kerk staat een standbeeld van Johannes van Nepomuk. De kerk is niet open voor het bezoekers.
Adres: Dusni-straat, naast de Spaanse Synagoge.



6. Siroka straat
De Siroka straat begint bij het Rudolfinum Concertgebouw, gaat langs de ingang van de Oude Joodse begraafplaats, kruist Parizska en eindigt op een vijfsprong. Siroka is een smalle straat met vrijwel uitsluitend high-end fashion en designer brands boutiques. Kijk vooral omhoog want de architectuur van ieder gebouw is indrukwekkend.

nummer 5: strak gebouw van ruwe materialen zodat de structuur duidelijk zichtbaar is
nummer 7: weelderige art nouveaul voordeur omgeven door twee naakte vrouwenfiguren
nummer 11: neo-gotisch gebouw uit 1906
nummer 12 en 14: schoolvoorbeeld van neo-barok



7. Elisky Krasnohorske-straat
Kubistische architectuur was een avant-gardestijl die voor en na de Eerste Wereldoorlog een glorietijd beleefde. De kubistische architectuur in Praag is beperkt gebleven tot een klein aantal gebouwen. Na de sloop van het Joodse getto werd de wijk weer opgebouwd voornamelijk in art nouveai-stijl. Maar op de hoek van de straten Bílkova en Elisky Krásnohorské, staat een gebouw met geometrische motieven die herhaald worden, typisch voor het kubisme. Dit gebouw op nummer 10, 12 en 14 werd gebouwd tussen 1919 en 1921 en is een van de weinige voorbeelden van kubisme in Praag. Op de gevel van nummer 7 torsen twee geometrische figuren de erkers.



8. Jan Palach-plein en het Rudolfinum
Het Jan Palachplein is sinds 1989 vernoemd naar de student Jan Palach die zichzelf in 1969 in brand stak uit protest tegen de Sovjet bezetting van Tsjechoslowakije. De oorspronkelijke naam was: Plein van de Soldaten van het Rode Leger, ter ere van de soldaten van het Rode leger die Praag aan het einde van de Tweede Wereldoorlog hadden bevrijd van de Nazi's.

De Moldau en de Manesbrug zijn aan de westzijde. Het Rudolfinum concertgebouw staat aan de noordkant daartegenover staat de Academie voor Kunst, Architectuur en Design en aan de oostkant een gebouw van de Karelsuniversiteit.

Het Rudolfinum is venoemd naar Kroonprins Rudolf van Habsburg. Tijdens het interbellum diende het als de zetel van het Tsjechoslowaakse parlement. Tegenwoordig is het de thuisbasis van het Tsjechisch Philharmonisch Orkest en de Rudolfinum-galerij waar tijdelijke kunsttentoonstellingen worden gehouden.
Meer over het Rudolfinum.



9. Joods raadhuis, Maiselova 18
Het Joods raadhuis is een unicum. Er is geen tweede getto in de wereld dat een eigen raadhuis heeft of zijn eigen burgemeester kon kiezen. In het raadhuis waren het bestuur en de rechtbank gevestigd. Eind zeventiende eeuw kreeg de joodse gemeenschap in Praag het privilege om op het raadhuis een klokkentoren te laten bouwen, omdat ze in 1648 actief mee hadden gevochten op de Karelsbrug tegen de Zweden. Het sierlijke gebouw in laat barokke stijl heeft een markante groene spits met klokkentoren. Op een van de gevels van het raadhuis is de klok met Hebreeuwse cijfers die van rechts naar links draaien.

10 U Starého hřbitova
Een klein straatje dat leidt naar de Ceremoniehal, onderdeel van het Joods Museum, en dat vol staat met kraampjes met Joodse souvenirs.



MUSEA IN JOSEFOV

1. Joods Museum
Het Joods museum in Praag bestaat uit zes bezienswaardigheden. Vier synagogen: Maiselova, Pinkas, Klausova en Spaanse Synagoge, de oude Joodse begraafplaats en de ceremoniezaal. Combinatietickets voor deze zes bezienswaardigheden zijn bij de ingang van iedere bezienswaardigheid te verkrijgen. Gratis toegang met Prague City Card

2. Oudnieuw synagoge, Maiselova 18
De Oudnieuw synagoge is de oudste synagoge en gebedshuis in Centraal-Europa. Het vroeggotische gebouw dateert uit het einde van de 13e eeuw. Het interieur is indrukwekkend met kroonluchters, spreekgestoelte en thora-heiligdom. Het is de belangrijkste synagoge van de joodse gemeenschap in Praag.

3. Museum van toegepaste kunst, 17. Listopadu-straat 2
De museumcollectie geeft een overzicht van Europese en Boheemse toegepaste kunst en kunstnijverheid: glaskunst, keramiek en porcelein, grafische kunst en fotografie, meubels, mode en speelgoed. Vanaf de eerste verdieping heb je een mooi zicht op de oude Joodse begraafplaats.

4. Agnesklooster, Anezska 12
Het St Agnes-klooster is een van de belangrijkste gotische gebouwen in Praag. Te bezichtigen zijn het oratorium van St. Agnes, het heiligdom van de Verlosser en de kerk van St. Franciscus, waar de overblijfselen van koning Wenceslas I zijn begraven. Ook de kloostertuin is open voor bezoekers.

5. Alchemie museum Speculum Alchemiae Prague, Haštalská 1
Bezoek is alleen mogelijk met een rondleiding in het Tsjechisch of Engels. In de zaal op de begane grond staan boeken waarin geheime recepten voor elixers. Een geheime deur leidt naar onderaardse gewelven met voorwerpen waarmee de alchemisten hun vak uitoefenden. Meer over het museum.

GASTRONOMIE IN JOSEFOV

1.La Casa Argentin, Dlouha 35
* Niet typisch Tsjechisch maar bekend als 'Argentinie in Praag'. Op het menu staan steak, rib eye en ossenhaas, maar ook pastaschotels en salades.

2. Nostress, v Kolkovne 9
* Frans-Aziatische fusion specialiteiten, perfect geschikt wanneer je trek hebt in een loempia. En ook sterke Italiaanse koffie, Tsjechische wijn en heerlijke toetjes. Ook een prima ontbijtadres.

3. King Sololmon, Siroka 8
* Het oudste kosjer restaurant in Praag. De keuken is Ashkenazi stijl. Het kalfs- en lamsvlees zijn lokale bioprodukten en het gevogelte komt uit Frankrijk en Oostenrijk. Solomon is 100% kosjer met afzonderlijk kookgerei voor vleesgerechten en melkproducten.

4. Shalom Kosher Restaurant, Maislelova 18
* Serveert kosher dagmenu inclusief soep, hoofdgerecht en dessert tegen een vaste prijs.

4. Les Moules, Parízská 19
* De Tsjechische chefkok bereidt Belgische gerechten, vooral schelpdieren. Verder is er een keuze uit meer dan honderd Belgische biertjes.



JOSEFOV, DE JOODSE WIJK IN PRAAG

De huidige wijk Josefov is vernoemd naar Keizer Joseph II (1741-1790), die veel strenge regels waaraan Joden moesten voldoen, afschafte.

Vanaf de middeleeuwen vestigden Joodse kooplui zich in Praag. Kwamen zij uit Byzantium dan gingen ze wonen in het gebied rondom de huidige Dusni straat, waar nu de Spaanse synagoge staat, en Joden uit het westen streken neer in de buurt van de huidige Oudnieuw synagoge. Hun aanwezigheid werd gedoogd omdat de machthebbers Joden nodig hadden vanwege hun vaardigheden en vooral als geldschieters.

De Joodse wijk was ommuurd en verpauperde. Vanaf het midden van de negentiende eeuw verhuisden rijke Joden naar andere delen in Praag, eind negentiende eeuw werd de sloppenwijk afgebroken en vervangen door art nouveau huizenblokken. De mooiste huizen zijn in Parízská, Brehova en Siroka.

De hoofverkeersader van Josefov is Parízská, een chique winkelstraat met hippe café’s en exclusieve restaurants. Deze lommerrijke laan loopt dwars door Josefov en eindigt bij de Cechuv-brug in art nouveau-stijl en de Moldau met daarachter de groene heuvel van Letna.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de Joodse gemeenschap verplaatst naar Terezín (Theresienstadt). Normaal gesproken zouden de Nazi’s Josefov met de grond gelijk hebben gemaakt om zo alle Joodse sporen te wissen. Maar Hitler spaarde dit gebied omdat hij een Exotisch Museum van een Uitgestorven Ras wilde oprichten.

Na de oorlog werden Joodse kunstschatten uit centraal-Europa en Bohemen hier bijeengebracht. Nu zijn Josefov en de synagogen de herdenkingsplaats van vele eeuwen van onderdrukking. Met ongeveer 100.000 bezoekers per jaar is de wijk Josefov met het Joods museum, de synagogen en begraafplaats een van de belangrijkste trekpleisters van Praag.

Meer over de geschiedenis van de Joden in Praag

foto's Marianne Crone

Reageer op dit artikel

Mail de redactie

Deel dit artikel!