torenflat museum in kladno even buiten praag

Torenflat-museum in Kladno even buiten Praag

Het torenflat-museum, Muzeum Věžáků, is gevestigd in een woontoren in de industriestad Kladno, 30 kilometer ten noordwesten van Praag. Je kunt een kijkje nemen in een van de volledig ingerichte 1950-stijl appartementen. Je komt ook meer te weten over de architectuur van de wijk die gebouwd werd om mijnwerkersfamilies te huisvesten. De architect was Josef Havlíček, die avant-garde trends in de Tsjechoslowaakse interbellumarchitectuur promootte.

Woontoren-museum en het museum-apartement
Het museum-appartement in een van de woontorens in de wijk ziet eruit alsof het gezin er nog steeds woont. Toen ze erin trokken, hoefden ze alleen bedden, een keukentafel en een zitbank mee te nemen, want het appartement had een op maat gemaakte keuken en ingebouwde meubels, waaronder kasten en opslagruimte. Het museum-appartement werd in 1956 opgeleverd en was van het A-type, vrij luxe, en bood een hoge levensstandaard. Er was een woonkamer, twee slaapkamers, badkamer en gang. Alle kamers hadden grote ramen waardoor het appartement vol daglicht was. Bij zonnig weer was en is het uitzicht vanuit de ramen nog steeds spectaculair.

De entreehal
De entreehal ziet er aantrekkelijk uit. De blikvanger is de felrode bank. In Iedere woontoren woonden 321 huurders dus er was nogal wat doorloop. Daarom stond de hal 24 uur per dag onder toezicht van drie concierges. Zij hielden de mensen die door het gebouw liepen in de gaten en ook maakten ze de gemeenschappelijke ruimtes schoon waartoe ook een kinderwagen- en fietsenstalling behoorde.

De laatste twee worden nog steeds door de huidige bewoners gebruikt. Ook is er een grote schuilkelder die onderdeel is van de museum rondleiding. In 1965 werd de Stad Praag eigendom van de woontoren. De concierges verdwenen en met hen ook een deel van het meubilair. De kunstleren bank werd teruggevonden evenals de robuste houten tafels. De originele lamp, een ontwerp van Josef Havlíček, is verdwenen en de lamp die er nu hangt is een replica.

Grote appartementen
De appartementen van het A-type die Josef Havlíček ontwierp waren groot. De leefruimte voor een gezin met kinderen was in deze torenflats 61,7 vierkante meter terwijl de standaard 45 tot 48 vierkante meter was. Een van de meest innovatieve kenmerken van deze hoogbouw waren de gemeenschappelijke wasfaciliteiten in de kelders. Er waren houten rekken om kleding op te hangen die in een verwarmde ruimte pasten: de voorloper van de wasdroger.

Josef Havlíček ontwierp voor deze wijk een losse, functionalistische opstelling van de gebouwen omgeven door veel groen. Zijn ontwerp leek in niets op ingesloten woonblokken die typich zijn voor de door de staat voorgeschreven socialistich-realistische bouwstijl.

Elk van de 13 verdiepingen tellende torenflats bestaat uit drie onderling verbonden delen, waardoor de letter T ontstaat. Het geraamte is van gewapend beton en opgevuld met bakstenen muren. De gevels zijn bedekt met bruine keramische tegels.

Victorious February wijk
De stad Kladno is een centrum van mijnbouw en staalindustrie. In het begin van de jaren vijftig ontwierp architect Josef Havlíček een woonwijk met zes torenflats van 13 verdiepingen. De oorspronkelijk naam van de wijk was 'Vicorious February', en verwees naar de communistische staatsgreep in 1948. Eén appartement is geopend als museum.

Elk huis heeft aan de gevel medaillion waarop in relief een verschillend dier is afgebeeld. Dergelijke reliefs waren niets bijzonders want dat kregen veel huizen in die tijd. Wat wel opmerkelijk is dat een dier als afbeelding gekozen werd, volkomen neutraal. Dit is zeer ongebruikelijk omdat dit niet de ideologie van het socialistisch realisme uitstraalde zoals in de tijd gebruikelijk was. Meestal stonden op de medaillions blij-kijkende boeren die de oogst binnenhaalden e.d.

De naam van de woonwijk is niet langer 'Victorious February', maar de wijk is nu vernoemd naar de architect Josef Havlíček.

Rondleiding met gids
Het museum is elke zaterdag en zondag geopend, alleen rondleidingen en uitsluitend online te reserveren of een email (in het Engels) te sturen naar: info@muzeumvezaku.cz

Rondleidingen beginnen om: 09.00, 11.00, 13.30 en 15.30 uur.
Rondleidingen zijn in kleine groepen van maximaal 9 personen. Hand-outs in het Duits of Engels worden verstrekt aan niet-Tsjechisch sprekende bezoekers.

Locatie en bereikbaarheid
Kladno ligt ongeveer 30 km ten noordwesten van Praag en is bereikbaar per auto, trein of bus. De reistijd voor zowel bus als trein is ongeveer een uur.

Met de trein: van Praag Masaryko station naar het treinstation van Kladno. Meerdere maatschapijen rijden deze route
Met de bus: vanaf metrostation Nadrazi Veleslavin, bus 330 of 322 frequentie elke 20 mimutes

Adres: Torenflatmuseum, Muzeum věžáků Kladno, Vítězná 2955, Kladno

foto's: Tomáš Rasl (interieur) en Ester Havlová (buitenkant)