rioolmuseum rioleringswerken industrieel erfgoed als attractie

Rioolmuseum, rioleringswerken industrieel erfgoed als attractie

Een bezoek aan het Rioolmuseum, officiele naam rioolwaterzuiveringsinstallatie in de wijk Bubeneč, is niet het allereerste waar je aan denkt wanneer je in Praag bent. Maar wanneer je van industrieel erfgoed en techniek houdt, is dit precies waar je moet zijn. Je wandelt door een deel van de rioleringsbuizen en vaart een (heel kort) stukje op een pontje. Ter geruststelling: het is hier brandschoon en het stinkt hier niet want deze zuiveringsinstallatie wordt sinds 1967 niet meer gebruikt.Wanneer je tijdens de rondleiding denkt 'dat heb ik al eens gezien, klopt dat want het rioolstelsel en het gebouw waren te zien een aantal films waaronder Mission Impossible IV, Les Misérables en Blade 2.

Rioolmuseum rondleiding
De vijf rondleidingen per dag zijn in het Tsjechisch. De gids geeft na iedere uitleg in het Tsjechisch een korte samenvatting in het Engels. Je krijgt ook een boekwerkje van 10 pagina's in het Engels zodat je zelf kunt lezen wat de gids vertelt.

Tijdens de rondleiding daal je af naar de machinekamers. Het rioolwater doorloopt verschillende stadia waarbij alle onzuiverheden van dode dieren tot zand eruit wordt gefilterd. De waterpompen werden aangedreven door stoommachines. Wanneer je door het rioolbuizen-systeem loopt, let dan op het speciale gebruik van baksteen. In het metselwerk zitten ronde openingen om frisse lucht binnen te laten en ook alle rioolkanalen zijn van baksteen.

De rioleringswerken van William Lindley
In de negentiende eeuw eindigde het rioolwater in de Moldau. In 1901 kreeg de Britse civiel ingenieur William Heerlein Lindley de opdracht om een nieuw rioleringssysteem te ontwerpen. Het bijzondere van deze zuiveringsinstallatie was dat alles ondergronds is gebouwd. In die tijd was het de gewoonte om dergelijke installaties bovengronds hun werk te laten doen. Het werd het paradepaardje van de stad en werd getoond aan buitenlandse bezoekers. Het rioolsysteem was 90 km lang en door het riool stroomde afvalwater van de 700.000 inwoners van Praag.

In gebruik van 1906 tot 1967
Het afvalwater werd geloosd langs hellingen of alleen door zwaartekracht, ook uit lager gelegen wijken van Praag. Aangezien de Moldau geregeld overstromingen veroorzaakte, werd het riool op twee niveaus aangebracht. Het systeem was in 1906 operationeel en werd gebruikt tot 1967.

Voor de ondergrondse ruimtes werden zo'n zeven miljoen genummerde bakstenen gebruikt. In de stoommachineruimte staan stoommachines gemaakt door Breitfeld-Daněk in 1903. Ze zijn allemaal in topconditie en werken nog steeds maar worden slecht zelden opgestart.

De huidige rioleringswerken
De rioleringswerken in de wijk Bubeneč bestaan uit een hoofdgebouw met twee schoorstenen, een rookschoorsteen en een ventilatieschoorsteen. Onder de grond bevindt zich een zandlaag van ongeveer twee meter, tien ondergrondse septic tanks, twee putten en pompschachten voor zuiveringsslib. Het slib uit de bezinktank werd naar het Keizerseiland, Cisarsky Ostrov, bij het Stromovkapark vervoerd, daar gedroogd en als mest verkocht.

Op dit eiland werd in In 1967 een nieuwe afvalwaterzuiveringsinstallatie gebouwd. In 2018 opgevolgd door een modernere installatie, bijna volledig ondergrond. Bovengronds is een park en maatregelen zorgen ervoor dat bezoekers niets merken van vieze geur of lawaai van de machines.

Locatie en adres
Bubenec is onderdeel van de wijk Dejvice. In Bubenec staan grote villa's en daarom zijn er in de wijk veel ambassades. De rioleringswerken staan vlakbij de Moldau, tegenover het Keizerseiland (Cisasky Ostrov) en ver weg van de ambassades.

Adres: Rioolmuseum, Muzeum Stare Cistirna, Papirenska 6, Bubenec, Praag
september t/m juni weekdagen 11.00-15.00 uur, weekend tot 18.00 uur
juli en augustus weekdagen 10.00-16.00 uur, weekend tot 18.00 uur.

Bezoek is alleen mogelijk met een rondleiding. Je kunt wachten tot de rondleiding begint in Cafe Tovarna (in hetzelfde gebouw). Openbaar vervoer: Metro A naar Hradcanska, bus 131 naar Goetheho. Loop onder de spoorweg door naar Papirenska.

Lees verder:
Torenflat museum in Kladno
Stromovka park, grootstse groengebied in Praag

foto's Marianne Crone