Strahovklooster, museum, bibliotheek en Norbertijnen
Het Strahovklooster in Praag is bekend en onbekend. Bekend: omdat de twee torens van de Strahov kloosterkerk samen met de Petrin uitkijktoren de karakteristieke skyline vormen van de linkeroever van de Moldau. Onbekend: omdat weinig toeristen het Strahovklooster en de naastgelegen bibliotheek bezoeken.
De fraaie ligging, op de Petrinheuvel, is een belangrijke reden om het klooster op je wat-te-zien lijstje tijdens een stedentrip naar Praag toe te voegen. Al is het alleen maar voor het panoramisch uitzicht over Praag en de betrekkelijke rust, want het is hier een stuk minder druk dan in de Oude Stad en op de Karelsbrug. Een andere reden om naar het Strahovklooster te gaan is een bezoek aan de barokke bibliotheek die uitpuilt met theologische boeken en bijbels. Genoeg redenen om het Strahovklooster op je wat-te-doen-in-Praag lijstje te zetten!
Bezienswaardigheden Strahovklooster
Het Strahovkloostercomplex bestaat uit vijf bezienswaardigheden:
1. Strahov galerie
2. Maria Hemelvaart kloosterkerk
3. Strahov bibliotheek
4. Strahovklooster brouwerij
5. Uitzicht
Een extra attractie van een bezoek aan het Strahovklooster is de wandeling naar boven. De Petrinheuvel is het grootste park in het centrum van Praag. Paden lopen kriskras naar boven en overal is het uitzicht anders. In de lente is de wandeling extra mooi omdat dan alle fruitbomen in bloei staan. Heb je geen zin om te lopen, neem dan het kabelbaantje dat begint aan de Ujzed straat in de wijk Mala Strana. Dat is een attractie op zich!
Strahov galerie: de schilderijen
De schilderijencollectie van de Strahov galerie bestaat uit bijna vijfhonderd doeken waarvan ongeveer tweehonderd tentoongesteld in het Strahov Museum. De schilderijen worden in chronologische volgorde getoond en bestrijken de periode van de veertiende tot de negentiende eeuw.
De tentoonstelling bestaat uit volgende afdelingen:
1. Schilderijen en sculpturen van 1300 – 1500, met als hoogtepunt 'Madonna met kind' ook bekend als 'De Strahov Madonna'.
2. Rudolfine schilderkunst
3. Vlaamse schilderkunst
4. Italiaanse schilderkunst
5. Central-Europese schilderkunst
Het merendeel van de kunstwerken in het Strahov museum dateert uit de barokperiode: begin 17e eeuw tot de eerste helft van de 18e eeuw. De kenmerken van deze stijl in de schilderkunst zijn een overdaad van vorm, extreem realisme, clair-obscur en emotie af te lezen op de gezichten. Er waren ook oudere kunstvoorwerpen maar die werden tijdens verschillende oorlogen als oorlogsbuit meegenomen. Ook tijdens de communistische periode is een aanzienlijk deel van de collecties verdwenen. Toch zijn er genoeg kunstwerken over, zo veel zelfs dat slechts een gedeelte van de collectie te zien is.
Rudolfine Schilderkunst
Kenmerkend voor deze stijl zijn allegorische portretten of stillevens samengesteld uit afbeeldingen van fruit, groente, vissen en boeken. De kunstschilders, waaronder Guiseppe Arcimboldo, die dit genre beoefenden werkten aan het hof van Rudolf II, Keizer van het Heilige Roomse Rijk. In 1591 schilderde Giuseppe Arcimboldo een portret van Rudolf II als Verumnus. Toen het klaar was, gaf de schilder het cadeau aan Rudolf II. Tijdens de Dertigjarige Oorlog (1618-1648) kwam het in handen van de Zweden en verdween uit het zicht. In 1845 dook het op in het Skolkloster Kasteel vlakbij Uppsala, Zweden, waar het nog steeds hangt.
Maria Hemelvaart Kloosterkerk
Midden in het complex staat de Maria Hemelvaartkerk. Een van oorsprong Romaanse basiliek die al snel afbrandde en herbouwd werd in Gothische stijl en tijdens de Hussieten-oorlogen in de vijftiemde eeuw geplunderd werd en in verval raakte. Na enige tijd in renaissancestijl opgeknapt om opnieuw zwaar beschadigd te worden in 1742 bij het beleg van Praag tijdens de Oostenrijkse Successieoorlog.
Opnieuw werd de kerk weer opgebouwd, deze maal in barokstijl en dit is de kerk die we vandaag kennen. Het schip van de basiliek is 63 meter lang, 10 meter breed en 16 meter hoog met een marmeren hoofdaltaar en tien zijaltaren waarin schilderijen met onder andere afbeeldingen van de geboorte van Jesus, het Heilig Hart, Johannes Nepomuk, de bekering van St. Paulus en Boheemse patroonheiligen. In de rest van de kerk sieren prachtige fresco's de muren en het gewelf.
Mozart improviseerde op het orgel toen hij Strahov bezocht in 1787. Niet zo verwonderlijk want hij heeft op vrijwel alle orgels in Praag gespeeld. In de kapel gewijd aan St Norbertus staat een vergulde sarcofaag, daarin een ebbenhouten kist met het lichaam van Sint-Norbertus, de stichter van de Orde der Premonstratenzers.
Strahov Bibliotheek
De Strahov-bibliotheek betaat uit drie delen: theologische zaal, filosofische zaal en het rariteitenkabinet. De plafondhoge boekenkasten in beide zalen puilen uit met historische boeken en bijbels. De plafonds en muren zijn bewerkt met prachtige fresco's. Langs de wanden staan aardrijkskundige en astrologische aardbollen. Het rariteitenkabinet is niet een meubelstuk maar een tentoonstellingsruimte die gezien kan worden als de voorloper van moderne musea. De verzameling omvat allerlei interessante voorwerpen uit de flora en fauna.
Lees hier verder over de Strahov bibliotheek.
Strahov kloosterbrouwerij
Geen klooster zonder brouwerij! In de loop der eeuwen werden de monniken steeds beter in het brouwen van bier. Hun bier kun je nog steeds proeven in de biertuin van de kloosterbrouwerij. De microbrouwerij brouwt drie speciale soorten: Norbert blond, Norbert donker en Norbert IPA. In het restaurant kun je ook lekker eten. Veel gerechten zijn gebaseerd op bier.
Lees hier verder over de Strahov kloosterbrouwerij.
Strahovklooster: een korte geschiedenis
Kloosters worden altijd gesticht aan belangrijke handelsroutes. Zo ook het Strahovklooster. Het lag aan de route tussen Neurenberg in het huidige Duitsland en Krakow in het huidige Polen. Calamiteiten sloegen nog al eens toe en er waren verschillende kloosters op deze plaats. Het eerste klooster werd in de twaalfde eeuw gesticht door de Norbertijner monniken, ook wel witheren genoemd, naar hun witte habijt. Het is een contemplatieve order en de monniken richten zich op prediking en zielzorg. In de dertiende eeuw brandde het klooster af en in de daarop volgende eeuwen vonden tijdens oorlogen plunderingen plaats door onder andere de Hussieten.
Het klooster en de monniken doorstonden alle beproevingen en het klooster bleef bestaan tot 1952 toen het communistisch regime in Tsjechoslowakije alle uitingen van religie verbood. In 1953 werd het klooster in gebruik genomen als het literatuurmuseum. Na de val van het communisme werd het klooster teruggegeven aan de Norbertijnen die er nu nog steeds wonen.
Uitzicht vanaf het Stahovklooster op de St Vituskathedraal
Locatie en adres
Het Strahovklooster ligt op de Petrinheuvel.
1. De kortste manier om er te komen is met tram 22 naar de halte Pohorelec. Loop de Pohorelec straat in en dan de trap op naar Strahovske nadvori en het Strahovklooster.
2. Neem tram 22 naar de Ujzed halte. Neem het kabelbaantje tot de laatste halte en wandel via een gemarkeerd pad naar het Strahovklooster.
Aanbevolen terugweg naar het centrum te voet: je loopt de heuvel af dus dat is niet vermoeiend. Neem de Uvoz straat die overgaat in Nerudova met uitzicht op de Petrinheuvel en eindigt op het Malostranske namesti. Hier zijn volop tramhaltes. Lees hier alles over de Nerudova straat en de prachtige gevelstenen.
Adres: Strahov Gallerie in het Strahovklooster, Strahovske nadvori 1, Hradcany, Praag
openingstijden: dagelijks 09.30-11.30 en 12.30-17.00 uur
Leuk om te doen en vlakbij het Strahovklooster:
Miniatuurmuseum met het kleinste boek ter wereld
Wandeling over de Petrinheuvel: uitkijktoren en spiegeldoolhof
foto's Marianne Crone en Wikki Commons (portrait van Rudolf II)
Uitzicht vanaf het Strahovklooster op de Nerudovastraat