Een raadhuis, een kerkhof en synagogen
Het Joods Museum in Praag heeft zijn eigen versie van de diaspora. De collectie is verspreid over verschillende gebouwen in de wijk Josefov. De beste stukken zijn verzameld tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen de Nazi's gretig elk detail bewaarden van een volk dat ze van plan waren uit te roeien. Tot het eind van de negentiende eeuw bestond de wijk Josefov in Praag uit smalle straten, kleine huizen en open riolen. In de jaren die volgden werden de straten verbreed en werd er een riolering aangelegd. Daarna verschenen er deftige huurkazernes. vier synagogen, de begraafplaats en de ceremoniezaal vormen nu het Joods Museum (Židovské muzeum ve Praze).
Joods Museum
Het Joods Museum in Praag bestaat uit zes bezienswaardigheden. De vier synagogen, Maisel, Pinkas, Klausen, Oudnieuw en de Spaanse synagoge, de oude Joodse begraafplaats en de ceremoniezaal. Combinatietickets voor deze zes bezienswaardigheden zijn bij de ingang van iedere bezienswaardigheid te verkrijgen. De Hoge Synagoge behoort niet tot het Joods Museum en voor een bezoek moet een apart toegangsbewijs worden gekocht.
TIP: Loop door de Joodse wijk Josefov zonder de weg kwijt te raken. Bestel de stadswandeling 'De Joodse wijk van Praag' als digitale uitgave (pdf - voor op je pc, laptop, tablet of smartphone) of als papieren gids, om mee te nemen tijdens je stedentrip naar Praag.
Museum van een uitgestorven ras
Hitler wilde een 'Exotisch Museum van een Uitgestorven Ras’ stichten. Daarom verordende hij in 1942 dat de gehele inventaris van alle verlaten synagogen in het toenmalige Tsjechoslowakije naar Praag moesten worden gebracht. Een macaber begin voor een museum. Thorarollen, gouden bekers, menora’s, gebedsboeken, gravures, schilderijen, geborduurde synagoge-voorhangsels en waardevolle manuscripten werden nog tijdens de oorlog tot een overzichtelijke collectie geordend en opgeslagen in de verlaten synagogen in Praag.
Na de oorlog besloot de joodse gemeenschap de verzamelde kunstvoorwerpen als basiscollectie van het nieuwe Joodse Museum in Praag tentoon te stellen. Het museum toont de geschiedenis van de Boheemse en Moravische joden van de eerste sporen van hun vestiging tot de Tweede Wereldoorlog.
Het Joods Museum in Praag
TÎP: Koop je toegangansbewijs voor het Joods museum online. Je hoeft dan niet in de rij te staan voor kassa. Met een gids verken je de Joodse wijk, vervolgens breng je een bezoek aan de Meisel synagoge en de Oude Joodse begraafplaats. de rondleiding eindigt in de Spaanse synagoge.
Boek hier de wandeling met gids door de Joodse wijk en toegang Joods museum
Klausen Synagoge
De Klausen Synagoge werd eind zeventiende eeuw gebouwd ter vervanging van drie kleine gebouwen ofwel Klausen (Duits voor klein gebouw). Eén van de Klausen was de voormalige talmudschool van rabbijn Loewe, de bedenker van de Golem, een mensfiguur van klei dat tot leven kon worden geroepen. In de Klausen synagoge worden voornamelijk hebreeuwse manuscripten tentoongesteld.
Ceremoniehal
De ceremoniehal diende als zaal van de chewra kaddisja, de begraafbroederschap, die zorgde voor de begrafenisceremonieën, de rituele reiniging, de uitvaart en de zorg voor de nabestaanden. De permanente expositie over de Praagse begraafbroederschap is verdeeld over verschillende zalen Tentoongesteld zijn gebruiksvoorwerpen, kleding, boeken en afbeeldingen. Ook is er een reeks van achttiende-eeuwse schilderijen over deze broederschap.
Oude Joodse Begraafplaats
Op de betrekkelijk kleine Oude Joodse Begraafplaats staan 12.000 grafzerken en liggen 20.000 doden begraven. De joodse godsdienst predikt de wederopstand, daarom is het ruimen van graven verboden en liggen de doden in vele lagen boven elkaar begraven. Op de grafstenen staan niet alleen namen maar ook symbolen. Familienamen worden soms door dieren weergegeven. Het is niet moeilijk te weten welk dier staat afgebeeld op het graf van de historicus David Gans.
Belangrijke mensen hebben hun eigen sarcofaag zoals burgemeester Maisel (die de Maisel synagoge liet bouwen en de Maiselova straat liet plaveien zodat iedereen naar de gebedsdienst kon gaan zonder vuile schoenen en modderige randen onder aan de kleding) en de opperrabbijn Jehoeda Ben Betsalel Löw, de legendarische schepper van de Golem, een mensfiguur van klei dat tot leven kon worden geroepen.
Maisel Synagoge
De Maisel Synagoge is genoemd naar Mordechaj Marcus Maisel, burgemeester van de Joodse gemeenschap in de zestiende eeuw. In die dagen mochten Joden geen familiesynagogen stichten, desondanks kreeg Maisel van Rudolf II toestemming voor de bouw. Die had hard geld nodig voor de strijd tegen de Turken en Maisel was één van zijn geldschieters. Maisel was een rijke weldoener. Hij bekostigde ook de bouw van het Joodse raadhuis, de Hoge Synagoge en de Talmud school. Verder liet hij de Maiselova straat plaveien.
De Maisel Synagoge was de grootste sjoel in Praag totdat in het midden van de negentiende eeuw een groot deel van het getto en ook de synagoge in de as werden gelegd. Begin twintigste eeuw werd de Maisel Synagoge herbouwd in neogotische stijl. Tijdens de Duitse bezetting was de sjoel de opslagplaats van inbeslaggenomen joodse bezittingen. Als onderdeel van het Joods Museum in Praag toont de permanente expositie de geschiedenis van de Joden in Bohemen.
Spaanse Synagoge
De Spaanse Synagoge in Praag dankt zijn naam aan de Sefardische joden die in de zestiende eeuw naar Praag kwamen op de vlucht voor de Spaanse inquisitie. Na een aantal jaar vertrokken de meesten weer om zich aan te sluiten bij geestesverwanten in Nederland. Het huidige gebouw met veel bogen en koepels dateert uit de tweede helft van de negentiende eeuw en doet sterk denken aan het Spaanse Alhambra. Elke centimeter van het Moorse interieur is rijkelijk gedecoreerd in de tinten rood en groen en veel goud.
De permanente tentoonstelling in de synagoge is gewijd aan de geschiedenis van de Joden in Bohemen en Moravië van eind achttiende eeuw tot de holocaust. Veel aandacht wordt besteedt aan joodse schrijvers in Tsjechië. Het is een vervolg op de expositie die te zien is in de Maisel Synagoge. Bij de ingang is een gedenkteken voor Franz Kafka.
Pinkas Synagoge
De Pinkas Synagoge was oorspronkelijk gebouwd als rituele badplaats. In de zestiende eeuw was er een enorme toename van het aantal Joden en in het getto onstond er meer een gebrek aan gebedsruimten dan aan baden: het badhuis werd verbouwd tot synagoge.
De synagoge is het herdenkingsmonument voor de 77.297 Tsjechische en Slowaakse Joden die tijdens de holocaust de dood vonden. Op de binnenmuren staan de namen van de slachtoffers, met geboortedatum en de dag van transport naar de vernietigingskampen.
De Pinkas Synagoge is ook het monument voor de 7500 kinderen die stierven in deze kampen. Terwijl zij op deportatie vanuit Theresienstadt wachtten, werden de kinderen aangemoedigd tekeningen te maken. Deze aangrijpende expositie van tekeningen van de kinderen met hun namen en datum waarop zij overleden, is te zien op de eerste etage.
Een combi-ticket voor het Joods Museum geeft toegang tot Maisel Synagoge, Spaanse Synagoge, Pinkas Synagoge, Klausen Synagoge, Oudnieuw synagoge, ceremoniezaal en de Oude Joodse begraafplaats.
Bereikbaarheid en locatie
Het Joods Museum ligt in de wijk Josefov en op loopafstand van de Karelsbrug en het Oude Stadsplein. De chique Parizska straat doorkruist deze wijk. Deze winkelstraat straat staat bekend om de luxe winkels - Hermes, Dior en Louis Vuitton - stijlvolle cafes, bars en restaurants. In de Joodse wijk vind je ook het museum Speculum Alchemiae (Haštalská 1), een klein maar zeer interessant museum over de geschiedenis van de alchemie.
Metro
Het Joods Museum in de wijk Josefov bereik je met lijn A naar metrostation Staromestska.Een wandeling van nog geen 3 minuten brengt je naar het Joods Museum. Je kunt ook lopen vanaf het Oudestadsplein in ongeveer 5 minuten of van de Karelsbrug in 10 minuten.
Adres: Joods Museum, U stare skoly 1, Praag 1, Josefov
Met een toegangsbewijs tot het Joods Museum bezoek je alle bovengenoemde gebouwen, met uitzondering van de Hoge Synagoge hiervoor heb je een apart kaartje nodig.
Openingstijden:
Januari tot maart: 09.00 – 16.30 uur
April tot oktober: 09.00 – 18.00 uur
November tot december: 09.00 – 16.30 uur
Dagelijks geopend met uitzondering van zaterdagen en Joodse feestdagen
Fotoverantwoording Marianne Crone en wikipedia