karelsbrug-praagpraag-karelsbrug-foto-dennis-faropraag-karelsbrug-foto-dennis-faropraag-moldaupraag-winter

Een stukje Nederland in Praag: kaas, arcadespellen en Albert Heijn

Een verklarend opschrift in het Nederlands bij een bronzen deur, een ontbijtje met Nederlandse kaas, een straat vernoemd naar een Nederlander en een supermarkt waar je stroopwafels kunt kopen: stukjes Nederland in Praag met een vleugje Belgisch in de vorm van friet met mayonaise. Delftsblauwe borden en klompjes als muurdecoratie terwijl je Heineken drinkt in de Dutch Pub en een winkel met alleen maar Nederlandse kaas.

16x EEN STUKJE NEDERLAND IN PRAAG

Praag_nederland_in_praag_dutch_pub.jpg

1. Dutch Pub
Inrichting met veel Nederlandse details, placemats waarop afbeeldingen van molens in de kleur delftsblauw, degelijke Nederlandse-stijl fietsen als decoratie voor het raam, Delftsblauwe wandborden en klompjes en tulpen op de tafels. Dit is de Dutch Pub met weinig 'Dutch' op het menu. Het Nederlandse ontbijt is toast, beenham, gegrilde bacon, Goudse en Maasdammer kaas, spiegelei, rode bonen, boter, jam, brood, sap naar keuze en koffie. Wel lekker en op de kaas na niet typisch Nederlands. Het enige andere Nederlandse op de kaart is Heineken.
Adres: Vladislova 17, Nove Mesto

2. Holandský kluk
Holandský kluk, Hollandse jongen, is een winkel gespecialiseerd in Nederlandse kaas met onder andere Goudse kaas en Oud Amsterdam. Een tweede winkel is op de holesoviscka trznice (Praagse markt) Bubenske nabrazi. Ze staan met hun kaas ook op boerenmarkten en bij het winkelcentrum Arkády Pankrác.
Adres: Vinohradska 44, Vinohrady

3. Drie straatnamen
* Park Maxa van der Stoela in de wijk Hradčany en Naardenska-straat in de wijk Dejvicka.
Max van der Stoel (1924-2011) was minister van Buitenlandse zaken en mensenrechtenactivist, zijn inmenging heeft bijgedragen tot de val van het Communisme in Tsjechie.

* Naardenska is vernoemd naar de stad Naarden, de stad waar de Tsjechische hervormer en pedagoog Jan Amos Komenský (Jan Amos Comenius - 1592-1670), begraven ligt.

* Holandská-straat in de wijk Vršovice, een onopvallende straat van Heroldovy Sady, ook bekend als Rangherka Park naast de Wenceslaskerk temidden van veel groen. De Wenceslaskerk geldt als prachtvoorbeeld van een functionalistisch religieus gebouw. Het Rangherka park is vernoemd naar de Italiaanse zakenman die moerbeibomen plantte en zo de zijde-industrie op gang bracht.

Praag_andel_praag_2.jpg

4. Tančící dům en Zlatý Anděl
Tančící dům, Dansend huis en Zlatý Anděl, Gouden Engel, twee moderne gebouwen. Het Dansend Huis gebouwd in 1992 werd gefinancierd door de Nationale Nederlanden en is eigendom van ING. Zlatý Anděl gebouwd in 1999 en gefinancierd door ING Vastgoed. Twee moderne gebouwen die niet uit de toon vallen in het straatbeeld.

De gevel van Zlatý Anděl is geheel van glas waarop geprojecteerd citaten van Jiří Orten, Konstantin Biebl, Franz Kafka, Guillaume Apollinaire, Rainer Maria Rilke en Gustav Meyrink.
Adres, Nádražní 23, vlakbij het winkelcentrum Novy Smichov

De oorspronkelijke naam van het Dansend Huis was Ginger en Fred, genoemd naar de dansers Ginger Rogers en Fred Astaire omdat het gebouw op een dansend paar leek, de huidige naam verwijst hier ook naar.
Adres, Jiráskovo nám 6, vlakbij de Jiraskuv-brug.
Meer over het Dansend Huis  

Praag_nederland_in_praag_dansend_huis.jpg

5. Albert Supermarkt
De Albert supermarkt is gewoon Albert Heijn en heeft een twintigtal super- en hypermarkten in Praag en zo'n 300 in heel Tsjechië met veel produkten die de Nederlandse Albert Heijn ook verkoopt.

6. Kermisexploitanten
Wanneer je in Praag op de kermis bent, is het opvallend hoeveel attracties van Nederlanders zijn. Na de Praagse kermis, gaan ze naar kermissen in andere steden van Tsjechie. De jaarlijkse kermis in Praag is Matějská pouť en vindt plaats in februari, maart en april afhankelijk van de datum waarop het Pasen is.
Adres Výstaviště Holešovice (het beursterrein)

7. Sculpturen van Adriaen de Vries
De sculpturen in de Wallenstein tuin zijn gemaakt door Adriaen de Vries die zich ten tijde van Rudolf II in Praag vestigde. De beelden zijn replica's omdat de Zweden de originele meenamen als oorlogsbuit tijdens de Dertigjarige oorlog (1618-1648). Ze staan nu in Kasteel Drootningholm, vlakbij Stockholm.

Praag_wallenstein_garden_praag.jpg

8. Holandské květiny
Hollandse Bloemen, een keten met 14 winkels in grote winkelcentra zoals Palladium, Atrium Flora, Westfield Chodov, Arkady Pankrac en Metropol Zlicin en in andere Tsjechische steden. Zij verkopen snijbloemen van Nederlandse kwekers en rozen uit Colombia en Ecuador. Het is opvallend hoeveel bloemenwinkels er in Praag zijn en květiny is ongetwijfeld een van de eerste Tsjechische woorden die buitenlanders via 'straattaal' kennen. 

9. GameCity
Van Pac-man tot airhockey en een twintigtal andere arcadespellen in Hamleys, de grootste speelgoedwinkel in Praag. Gamecity is een Nederlands bedrijf dat in 2013 in Kerkrade zijn eerste speelhal opende. Nu hebben ze er acht, onder andere in Amsterdam, Utrecht en Rotterdam. 
Adres: Na prikope 14.

10. Vestingstad Naarden
Op de achterkant van het oude bankbiljet van 200 CKZ stonden de contouren van de vestingstad Naarden waar Jan Amos Komensy, (Comenius) begraven ligt. Zijn afbeelding staat op de voorkant. Het bankbiljet is uiteraard oranje!

Praag_straat_naam_kroon.jpg    

11. Nopjes
Nopjes, Stichting Nederlands Onderwijs Praag, verzorgt Nederlands kleuter-, primair en voortgezet onderwijs. De lessen zijn bedoeld als aanvulling op regulier Tsjechisch onderwijs en een voorbereiding op de Cito-toetsen. Zij verzorgen ook Nederlandse les voor niet-Nederlands-sprekenden

12. Nederlandse ambassade
Velvyslanectví Nizozemského království, ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden, is een stukje Nederlands grondgebied in Praag. Nederlanders kunnen hier hun paspoort en rijbewijs verlengen, geboortes aangeven en allerlei zaken die in Nederland door het gemeentekantoor worden behandeld. De ambassade zit in de diplomatenwijk Bubenec, in de Gotthardska-straat. De residentie van de ambassadeur is in dezelfde wijk in een prachtig pand aan de Slavíčkova straat.

Praag_chodov_potten_en_pannen_praag.jpg

13. Potten & Pannen
Een 100% Tsjechisch bedrijf met een 100% Nederlandse naam is een kookwinkel voor iedere kookliefhebber sinds 1992. De Nederlandse naam is gekozen om zich te onderscheiden. Toen Tsjechie het communisme vaarwel had gezegd in de jaren 1990, vestigden zich buitenlandse bedrijven in het land. Ook Tsjechische bedrijven kozen vaak een Engelse of Duitse naam.

Heel in het begin kocht Potten & Pannen producten van de Nederlandse firma met dezelfde naam. Toen na ongeveer twee jaar de samenwerking ophield, werd besloten dat de merknaam Potten & Pannen behouden bleef, maar met de toevoeging van Stanek, de achternaam van de huidige eigenaar.

Potten & Pannen-Stanek, is actief zowel in Tsjechie als in Slowakije en distributeur van vooraanstaande merken als Villeroy & Bosch, Zwilling en Rosenthal. Het Nederlandse bedrijf Potten & Pannen met slechts een winkel in Utrecht is sinds 2018 gesloten.

Praag_eden_winkelcentrum_action.JPG

14. Action
De Action heeft zeven vestigingen in Praag. De handigste om te bezoeken is in winkelcentrum Eden. Het maakt niet uit of je een Action winkel in Nederland of in Praag bezoekt, de lay-out is hetzelfde. Ook de producten verschillen niet, hoewel het assortiment in Praag kleiner is dan in Nederland. Action begon dertig jaar geleden als een klein winkeltje in Enkhuizen, nu zijn er meer dan 2500 winkels in 12 landen.

Praag_nationaal_museum_comenius.jpg

15. Muurschildering in het Nationaal Museum
Op de muurschildering toont Jan Amos Comenius (1592-1670) zijn didactische werken aan de gemeenteraad van Amsterdam.

Jan Amos Comenius, Komensky in het Tsjechisch, theoloog, filosoof en pedagoog leefde het grootste deel van zijn leven in ballingschap, op de vlucht voor politieke en religieuze vervolging. De laatste veertien jaar van zijn leven bracht hij door in Amsterdam.

In Nederland was Comenius vooral bekend als de auteur van leerboeken voor taalonderwijs. In zijn boek Orbis Sensualium Pictus of 'de zichtbare wereld in beelden', was hij een van de eersten die afbeeldingen gebruikte om Latijn en andere talen te onderwijzen. Dit was destijds zeer vooruitstrevend evenals zijn visie dat alle kinderen, jongens en meisjes uit alle sociale klassen, onderwijs moesten krijgen.

In Amsterdam begon hij met het herschrijven van zijn pedagogische werken, met de steun van de gemeenteraad die hem de sleutel van de stadsbibliotheek gaf. Comenius had zijn persoonlijke bibliotheek en vele kostbare manuscripten in een brand verloren voordat hij uit zijn vorige ballingschap in Polen vluchtte. Comenius hoopte in Amsterdam een internationaal college van wijze en geleerde mannen op te richten die zouden helpen om de wereldvrede te bewerkstelligen.

Praag_nederland_in_pragag_mostecka_17.jpg

16. Bronzen deur
In 2007 werd het pand aan de Mostecka straat 17 in Mala Strana gerestaureerd. Aangezien de mede-eigenaar een Nederlander was, kreeg de voordeur een Nederlands tintje: een bronzen deur met een voorstelling van een ontmoeting tussen de Nederlander Desiderius Erasmus en de Tsjech Jan Amos Comenius, beiden waren hervormers en theologen.

In werkelijkheid konden de twee elkaar onmogelijk ontmoeten omdat Comenius 56 jaar na de dood van Erasmus geboren werd. De werken van Erasmus werden in de Tsjechische landen in vertaling gelezen en Comenius week uit naar het tolerante Ansterdam waar hij zijn laatste jaren doorbracht en hij werd in Naarden begraven.

De deur heeft twee vleugels. Comenius (met baard) zit links en Erasmus rechts. De wereld, gesymboliseerd door de kamer waar ze zitten, wordt samengevoegd door de deuren te sluiten en gesplitst door de deuren te openen. Op de tafel staat een globe en symboliseert de wereld. Comenius heeft zijn hand op een opengeslagen boek. Op de tafel ligt een envelop, die dient als mail-box die geopend kan worden. Op de grond links zit een kat en rechts een muis. Er liggen boeken en een opengevouwen perkament met de naam van de kunstenaar, Petr Cisarovsky, en de datum 2007-2008.

Praag_nederland_in_praag_door_mostecka_inside.jpg

De binnenkant van de deur is even interessant als de buitenkant. Dezelfde kamer maar nu modern ingericht en twee lege stoelen. Op de tafel ligt, in plaats van het boek, een mobile telefoon met op het display het telefoonnummer van de kunstenaar.

Een vage afbeelding van de Erasmusbrug in Rotterdam symboliseert de moderne Nederlandse architectuur en een afbeelding van het Dansende Huis staat voor hedendaagse Tsjechische architectuur. Op de plaats waar de kat zat, liggen overblijfselen, op de plaats van de muis is nu een laptop met een computermuis. Op het scherm staat het email adres van de kunstenaar.

Aan een notitieboekje in de linker benedenhoek zijn 57 sleutels bevestigd. De kunstenaar Petr Cisarovsky was 57 jaar in 2007, toen hij de deur maakte.

De Nederlandse tekst op het verklarende bordje naast de deur

Lectori Salutemi
Deze bronzen voordeur geeft een symbolische dialoog weer tussen Jan Amos Comenius (1592-1670, Tsjechisch humanist, pedagoog en filisoof) en Desiderius Erasmus van Rotterdam (1466-1536, Nederlands humanist en katholiek theoloog. De deur is ontworpen en gesmeed door Petr Cisarovsky in 2007/8 ter gelegenheid van de restauratie van het gebouw Mostecka 17/276

Volgend artikel: Lanaarnpalen, lantarenopsteker en QR codes
Vorig artikel: Operatie Anthropoid: muurschildering als stripverhaal

foto's Marianne Crone en Dutch Pub

Reageer op dit artikel
Mail de redactie
Share dit artikel op Facebook!
Tweet dit artikel op Twitter!
Deel dit artikel!


Herfst in Praag

Wandeling door Praag, de prachtige hoofdstad van Tsjechië. Beelden van bezienswaardigheden als de Karelsbrug en de St.Vitus-kathedraal.