Nationaal Theater en Nova Scena: twee opmerkelijke gebouwen
Het Nationaal Theater (Narodni divadlo) en de Nova Scena zijn twee blikvangers op de Narodni laan in Praag. Het contrast tussen het theater en de aangrenzende Nova Scena kan niet groter: een klassiek neo-renaissance gebouw naast brutalistische architectuur. Narodni leidt van de Prikope-straat en het Wenceslasplein naar de Moldau. Narodni is een winkelstraat met een verscheidenheid aan winkels en imposante openbare gebouwen: Adria Palace (Palac Adria), een imitatie Venetiaans paleis, en het voormalige Praagse Verzekeringsgebouw met de letters PRAHA ineengevlochten in vijf ronde ramen, zijn de mooiste en opvallendste.
Geen groter contrast dan een klassiek neo-renaissance gebouw naast brutalistische architectuur. Het Nationaal Theater (Narodni divadlo) naast Nova Scene (Nieuwe scene)
Nationaal Theater: het begin
Het Nationaal Theater is het bekendste en waarschijnlijk ook het mooiste theater van Praag. Het ensceneert opera-, ballet- en toneelvoorstellingen. De eerste steen werd gelegd in 1868 en uiteindelijk opende het theater op 11 juni 1881 met een uitvoering van Smetana's opera Libuse, speciaal voor deze gelegenheid geschreven en gecomponeerd. Libuse was een prinses en de legendarische stichteres van Praag. Elf voorstellingen volgden en het theater werd tijdelijk gesloten om het gebouw verder af te maken.
Tijdens bouwwerkzaamheden brak een verwoestende brand uit en het grootste deel van het gebouw werd verwoest. Op 18 november 1883 opende het theater weer, opnieuw met de uitvoering van Libuse. De eerste (en tot dusver de laatste) restauratie begon in 1977. Het theater ging zes jaar later weer open op 18 november 1983, op de 100ste verjaardag van de tweede opening, en opnieuw werd de opera Libuse opgevoerd.
Deze opera staat nog steeds op het repertoire en wordt elk jaar uitgevoerd op 28 oktober, de Tsjechische Onafhankelijkheidsdag. In het sousterrain van het theater is een zaal met een maquette en foto's van de verwoestende brand. Wanneer je een voorstelling bijwoont, kun je daar in de pauze naar toe gaan.
Nationaal Theater: de buitenkant
Het Nationale Theater staat aan de oever van de Moldau. Het opvallende hemelsblauwe dak is versierd met sterren en symboliseert de top waarnaar elke kunstenaar moet streven. Boven het toegangsportaal bevindt zich een loggia met Korinthische zuilen en de beelden van Apollo en de negen muzen. De voorkant van het gebouw wordt geflankeerd door twee traptorens met daarop een driespan die Nike, de godin van de overwinning, vervoert. Op de begane grond leiden vijf bogen naar de hoofdingang.
Weelderig interieur
Het gouden en karmozijnrode interieur van het theater, omzoomd met balkons, straalt elegantie uit. De hoofdfoyer heeft een elegant beschilderd plafond met afbeeldingen van allegorische figuren. Langs de muren staan bronzen beelden. De grote zaal heeft ook een beschilderd plafond met daarop tien vrouwenfiguren die allegorieën uitbeelden. De presidentiële operaloge, de voormalige koninklijke loge, is gedecoreerd met beroemde Tsjechen uit het verleden. Op het toneeldoek is een geschilderde scène uit de Tsjechische geschiedenis te zien. De zaal is U-vormig met balkons en galerijen. De orkestbak biedt plaats aan een symfonie-orkest en het podium is indrukwekkend groot.
Nova Scena: een doorn in het oog?
Nova Scena is de thuisbasis van toverlantaarnshows. Laterna magika is een verfijnde mix van pantomime, lichteffecten en beeldprojectie. De gevel van Nova Scena is gemaakt van geblazen glas. Het gebouw is gebouwd tussen 1977 en 1983 en is een goed voorbeeld van Tsjechische brutalisme, maar dan een klein beetje anders. Het gebouw heeft alle kenmerken van het brutalisme, zoals blokachtige, geometrische en herhalende vormen.
In plaats van onafgewerkt gewapend beton of onbewerkt metselwerk is de facade van Nova Scena van ondoorzichtig glas. De voorgevel bestaat uit 4200 afzonderlijke glazen blokken van elk ongeveer 40 kilogram. Deze glazen wand vermindert de geluidsoverlast van de drukke Narodni-straat, en zorgt ook voor thermische isolatie van het gebouw.
Nova Scena: het interieur
Het interieur ademt onmiskenbaar de sfeer van de jaren 70 van de vorige eeuw. Het gebouw was destijds controversieel. Het eerste wat bij binnenkomst opvalt, is de imposante kroonluchter die vanaf de vierde verdieping naar beneden hangt in het midden van de wenteltrap. De kroonluchter is opgebouwd uit vijfhoekige prisma's met TL-verlichting die een sprankelend licht om zich heen werpen. Het interieur is van Cubaans serpentiniet (vaak ten onrechte groen marmer genoemd). Dit was een bijzonder duur materiaal, dat Cuba leverde als afbetaling van een schuld die dat land destijds aan het communistische Tsjechoslowakije verschuldigd was.
Het lelijkste gebouw in Praag
Tegenwoordig beschouwen sommigen Nova Scena en de Zizkov-televisietoren als het lelijkste gebouw in Praag. Op de tweede verdieping is Cafe Nona, de foyer van het theater en dagelijks open om koffie te drinken. Een goede gelegenheid om Nova Scena van binnen te bekijken zonder een voorstelling bij te wonen.
Sauna en opera
Luisteren naar een opera- of balletmuziek is prima te combineren met een bezoek aan de Národní sauna op de bovenste verdieping van het administratiegebouw van het Nationaal Theater. De sauna werd gebouwd tegelijkertijd met het gebouw van Nová Scéna en was bedoeld voor zangers, dansers en andere artiesten verbonden aan het Nationaal Theater om zich voor of na de voorstelling te ontspannen.
De sauna is nu open voor iedereen en na een saunabezoek, is het heerlijk relaxen in een ligstoel in de ontspanningsruimte. Vanaf 19 uur 's avonds luister je dan naar de muziek van de opera- of balletvoorstelling van die avond (die doorgaans om 19.00 uur beginnen). In de ontspanningsruimte staan speakers vebonden met het podium van de Nationaal Theater.
Achter het Nová Scéna gebouw is een pleintje met het administratiegebouw van het Nationaal Theater. Op de bovenste verdieping bevindt zich de sauna, open van 16.00 – 22.00 uur tijdens het theaterseizoen en gesloten in juli en augustus.
Bereikbaarheid en locatie
Het Nationaal Theater en Nova Scena bevinden zich pal naast elkaar aan de Narodni Trida (laan) in de wijk Nove Mesto, dicht bij de rivier de Moldau en Most Legii (Legioen brug). Deze brug is een mix van art nouveau en neo-barok. Op de brug staan twee torens die werden gebruikt om tol te heffen. Wanneer je de brug overloopt kom je in de wijk Mala Strana.
Foto's Marianne Crone
Lees verder:
Theaters in Praag voor ballet, black light show, musicals en opera
Laterna Magika en blacklight show