Vysehrad, tweede Burcht van Praag: wat te zien en doen
Vysehrad is de tweede burcht van Praag en staat op een rots boven de Moldau. Dit burchtcomplex dateert uit de tiende eeuw en bestaat uit verschillende historische bezienswaardigheden; de Rotunda van St. Martin en de HH Petrus en Paulus-basiliek waarvan de twee torens bijna overal in Praag te zien zijn.
Naast de kerk is de Vysehrad begraafplaats, de laatste rustplaats van onder meer vijftig beroemde Tsjechische kunstenaars wier namen op de Slavin Cenotaaf staan gegegraveerd. Op de begraafplaats vind je de graven van de componisten Antonin Dvorak en Bedrich Smetana, de schrijvers Karel en Josef Capek, de dichters Jan Neruda en Karel Hynek Macha en schilder en grafisch kunstenaar Alfons Mucha, vooral bekend om zijn Art Nouveau affiches.
Vysehrad: wat te doen en waar te eten
Er zijn maar weinig toeristen die Vysehrad bezoeken omdat het niet op de geijkte toeristenroute ligt. Toch is het gemakkelijk te bereiken met metro lijn C naar het gelijknamige metrostation. Bekijk eerst de historische bezienswaardigheden, dwaal dan over het terrein. Ga zitten op een bankje met grandioos uitzicht op de Moldau en Praag. Rust uit op een van de grasvelden of ga naar een van de vele eettentjes voor alleen maar een ijsje of een complete maaltijd. Er is keuze genoeg: Hospudka Na Hradbach vlak achter de Leopold Poort heeft een gezellige biertuin en serveert Balkan gerechten van de grill. Iets chiquer is Cafe Citadela, gelegen naast een kleine wijngaard dichtbij de Moldau. Verder zijn er ook eenvoudige snackbars op het terrein.
Vysehrad basiliek
Een van de hoogtepunten van Vysehrad is de Petrus en Paulus-basiliek. De blikvangers zijn de opengewerkte dubbele spitsen die bijna op kant lijken. Ze staan in schril contrast met de neogotische gevel. Als de kerk open is, ga dan naar binnen om Art Nouveau-fresco's te bekijken. In een nis naast de hoofdingang in een glazen kistje met goudbeslag ligt het schouderbeen van de Heilige Valentijn. In de basiliek hangt het veertiende-eeuwse schilderij van de Heilige Maagd. Het is een kopie. Het origineel hangt in de National Gallery. Vrouwen in verwachting steken een kaars op bij het schilderij zodat hun baby gezond ter wereld zal komen.
Begraafplaats en Slavin Cenotaaf
Naast de kerk is de Vysehrad-begraafplaats met de Slavin Cenotaaf als middelpunt. De namen van meer dan vijftig Tsjechische kunstenaars staan gegraveerd op het monument. Tesamen met ongeveer zeshonderd beroemdheden als schrijvers, dichters, componisten en staatslieden liggen zij hier begraven. Loop langs de andere graven op de begraafplaats en lees de namen. De naam Rodiny valt op. Het is geen voornaam maar betekent 'familie'. Aan de andere kant van de kerk is de Vysehrad-tuin. Vier gigantische beelden sieren de vier hoeken. Het zijn legendarische figuren, een is Libuse en een ander is haar echtgenoot Prymsel, de stichters van de Premysl-dynastie. Oorspronkelijk stonden deze beelden op de Palacky brug maar ze werden in de Tweede Wereldoorlog verwijderd en zijn nooit teruggeplaatst.
De wallen en kazematten van Vysehrad
Loop de hele lengte van de verdedigingswal en geniet van het prachtige uitzicht over de Moldau. Breng zeker een bezoekje aan de Kasematten. Deze kerker werd halverwege de achttiende eeuw gebouwd door Franse troepen en deed dienst als opslagplaats voor wapens en kanonnen. Een korte rondleiding door deze ruimte leidt naar een enorme hal waar het leger zich verzamelde en waar nu vier van de originele beelden van de Karelsbrug staan. De andere originele beelden worden tentoongesteld in het Lapidarium Museum, het officiële depot voor bedreigde sculpturen van de stad. De ingang van de Kasematten is naast de Cihelna Poort.
Vysehrad K-rotonde
Wandel langs K Rotunde en neem het pad tussen de basiliek en de tuin. Aan je rechterkant is het nieuwe aartsdekenaat. Hierachter staan drie stenen pilaren, de duivelspilaren. Hun oorsprong is onbekend. Mogelijkerwijs maakten ze deel uit van een vroegere basiliek of ze zijn onderdeel van een oude zonnewijzer. Het verhaal gaat dat een priester een weddenschap met de duivel afsloot. De priester zei dat hij sneller de mis kon opdragen dan dat de duivel een pilaar van Rome naar Vysehrad kon brengen. De priester bad vervolgens tot Petrus om hem te helpen de weddenschap te winnen. Toen de duivel ontdekte dat hij had verloren, werd hij zo boos dat hij deze drie pilaren naar Vysehrad gooide.
Een klein beetje geschiedenis
Het Vysehrad-complex is één van de belangrijkste historische bezienswaardigheden in Praag. Het was de oorspronkelijke zetel van de Tsjechische vorsten, waarschijnlijk gebouwd in de 10e eeuw, en diende als versterkte nederzetting. In de 17e eeuw werd het verbouwd tot een militair fort. Tegenwoordig is Vysehrad een favoriete bezienswaardigheid.
Volgens de legende bouwde stamhoofd Krok hier in de zevende eeuw een fort. Zijn dochter Libuse trouwde met edelman-boer Premysl. Volgend de legende was Libuse een profetes en over Praag voorspelde zij: 'Ik zie een grote stad waarvan de roem tot in de sterren reikt'. Archeologisch bewijs toont aan dat Premysl Vratislav uit Bohemen in de elfde eeuw op deze rots een koninklijk paleis bouwde.
Vysehrad en Libuse
Tegenover de tuinen naast de basiliek ligt Galerie Vysehrad, een kunstgalerie met tijdelijke tentoonstellingen. Onder deze galerij bevindt zich Libuses Bad. Alleen de muren zijn overgebleven. Volgens de overlevering baadde prinses Libuse hier met haar geliefden. Vervolgens gooide ze ze een voor een door een gat in de rots naar beneden de rivier in.
Libuse en Bedrich Smetana
Bedrich Smetana componeerde 'Libuse', een opera die in 1881 voor het eerst werd opgevoerd in het Narodni Theater (Nationaal Theater) in Praag. Het is het verhaal van de legendarische prinses en de vete tussen twee broers die eindigt met een verzoening en de voorspelling van een vreugdevolle toekomst voor de Tsjechische natie. De opera wordt altijd opgevoerd op 28 oktober, Onafhankelijkheidsdag. Op deze dag in 1918 ontstond Tsjechoslowakije.
Bereikbaarheid en locatie
Neem tram 2, 3, 7 of 17 naar Vyton, loop over Rasinovo Nabrezi, de spoorbrug onderdoor. Neem eerste straat links, Libusina, dan meteen rechts een pad dat naar een trap leidt. Loop de trap op en je staat voor de basiliek.
Op de terugweg verlaat je het terein via de Tabor poort, loop rechtdoor. Ga links Na Bucance in, loop langs het Praag Congres Centrum en rechtdoor naar metrostation Vysehrad.
Lees verder:
Het Vysehrad labyrint
Vysehrad Museum en monumenten
Vysehrad park en tuin
Foto's Marianne Crone