Neem de metro naar de buitenwijken voor het echte Praag
Wanneer je het echte Praag wil zien, neem je de tram of de metro naar de uitgestrekte buitenwijken vol systeemflats uit de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Praag heeft 1,3 miljoen inwoners en dit soort buitenwijken is waar de meeste Pragenaars wonen. Ten tijde van het communisme straalde deze wijken grauwheid uit. Nu zijn de meeste woonblokken opgefleurd en zijn de gevels in pasteltinten. Neem metrolijn B en stap uit in Luziny, een woonbuurt vol flatgebouwen van tien en vaak meer verdiepingen.
Buitenwijk Luziny
De woningen in de buitenwijk Luziny in Praag zijn niet groot: twee of drie kamers, zestig tot zeventig vierkante meter. Veertig procent van alle Praagse huishoudens woont in een systeemflat in een dergelijke wijk. Wonen in een buitenwijk klinkt vaak ongunstig: misdaad, criminaliteit, hangjongeren. Is Luziny een slechte buurt? Absoluut niet! Met de huidige welvaart in Praag zijn er geen slechte wijken. Neem dus gerust de metro of de tram en stap uit ver buiten het centrum om het 'echte' Praag te ontdekken (het historisch centrum is vaak 'gevaarlijker' want daar lopen zakkenrollers tussen de toeristen).
Moeders met kinderen
De ingang tot de woonwijk Luziny is via een lage doorgang in een van de flatgebouwen. Het geeft toegang tot een rustig parkje met bomen en veel groen, omringd door wanden met honderden ramen. Midden in het glooiende parkje is een kinderspeelplaats. Op welk uur van de dag je er ook komt, er zitten altijd moeders met jonge kinderen die in het zand spelen of van de glijbaan afroetsjen.
Dat komt omdat zwangerschapsverlof in Tsjechië heel royaal is. In het kort komt het hier op neer: 8 weken voor de bevalling en de moeder kan verlof opnemen tot haar kind 3 jaar is. Haar werkgeven is verplicht de baan vrij te houden en dezelfde baan aan te bieden als voor het zwangerschapverlof. Wanneer ze een tweede kind krijgt binnen deze drie jaar, kan haar zwangerschapsverlof oplopen tot zes jaar.
Wonen in Luziny
Woonwijk Luziny (Sidliste Luziny) werd gebouwd tussen 1971 en 1990 en ligt in het zuidoosten van Praag. De wijk kenmerkt zich door slingerende woonstroken, sommige vormen een cirkel, andere een halve cirkel. Het hellende terrein binnen de cirkel is een oase van rust. Hier bevinden zich openbare voorzieningen; de scholen, de speeltuinen en de sportvelden. Auto's kunnen het binnenterrein niet in. Parkeerplaatsen zijn aan de buitenkant van de woonstroken. Via voetpaden en voetgangersbruggen kun je door de woonwijk lopen. Publieke voorzieningen zoals het metrostation en het winkelcentrum liggen midden in de wijk.
Standaard woningen in de buitenwijken
Vrijwel alle buitenwijken van Praag lijken op elkaar. De woningbouw werd gestandaardiseerd en geprefabriceerd naar Sovjet voorbeeld. De flats werden gemonteerd door brede platen beton van één verdieping hoog aan elkaar te klikken – een goedkope en snelle manier van bouwen. Dit soort woningen wordt in Tsjechië 'panelak' genoemd – systeembouw. Het resultaat was een monotone wijk met standaard woningen – met dezelfde indeling en van dezelfde grootte. Om de wijk wat levendiger te maken, werd er geëxperimenteerd met het plaatsen van de gebouwen ten opzichte van elkaar, hoe het verkeer door de wijk te leiden en de organisatie van van de gemeenschappelijke voorzieningen, de winkels, de sportvoorzieningen, de polikliniek en de scholen.
Alternatief Praag
Breng zeker een bezoek aan de woonwijk Luziny wanneer je alternatief Praag wilt zien. In de buitenwijk Luziny vind je geen historische gebouwen, geen souvenirwinkels, geen 'tourist traps' en geen toeristen. Je vindt hier wel pastelkleurige 'panelak' flatgebouwen die niet montoon op een rij staan maar hele en halve cirkels vormen. Kinderspeelplaatsen met veel kinderen en moeders, een handig centraal gelegen metrostation en een winkelcentrum.
Nog meer alternatief Praag
Wandeling door de wijk Solidarity, de eerste wijk waar pre-fab elementen werden gebruikt.
Winkelwandeling in de wijk Strasnicka