De klok slaat schorpioen
De Astronomische Klok op het Oude Stadsplein is misschien wel de bekendste attractie van Praag. Behalve de tijd geeft de klok ook de dagen, de sterrentijd en de stand van de maan en de zon aan. Ieder uur op het hele uur kun je kijken naar het schouwspel dat nog geen minuut duurt. Ben je nooit in Praag geweest en komt de klok je toch bekend voor? De Astronomische Klok is vrijwel zeker de meest gefotografeerde bezienswaardigheid in de stad. Hij is ook zeer geliefd als afbeelding op Kerst- en Nieuwjaarskaarten, niet alleen in Tsjechië maar in heel Europa. Zomertijd of wintertijd, de astronomische klok is de enige klok in Praag die nooit verzet wordt. Het mechanisme is te ongewikkeld en dus staat de klok altijd op zomertijd.
Volg de toeristen
Elk uur verzamelt zich een stoet toeristen voor de Astronomische Klok om het schouwspel van de apostelen te zien. De klok bevindt zich op de gevel van het stadhuis en is niet moeilijk te vinden. Loop de drommen toeristen achterna die zich tegen het hele uur naar het Oudestadsplein begeven; ze zijn allemaal op weg naar de Astronomische Klok.
Wat is een astronomische klok?
Het voornaamste doel van een astronomische klok is de visualisering van de baan die de zon en de maan rond de aarde afleggen. Het weergeven van de tijd komt pas als tweede doel.
De wijzerplaat van de astronomische klok is een stukje vakwerk op zich. De grote wijzer toont het uur en ook drie verschillende tijdsindicaties. De buitenste cirkel geeft in Arabische cijfers de oude Boheemse tijd. De cirkel met Romeinse cijfers toont onze tijd, de gewone tijd dus.
Het ronddraaiend blauw van de wijzerplaat vertegenwoordigt de hemel bij dag. Deze plaat is verdeeld in twaalf delen die de Babylonische tijd aanduiden. Verder laat de Astronomische Klok de twaalf tekens van de zodiac zien.
Kan de Astronomische Klok nog ingewikkelder?
Zeker! In de negentiende eeuw kreeg de Astronomische Klok een toevoeging. Ieder uur, op het hele uur, speelt zich een klein tafereeltje af. IJdelheid bewondert zichzelf in een spiegel, Vrek klampt een zak met goud onder zijn arm, Dood geeft een ruk aan een koord en een Turk schudt zijn hoofd. Een luikje gaat open en de twaalf apostelen maken een rondje, dan sluit het luikje weer. Knipper niet met je ogen want het schouwspel duurt korter dan een minuut.
Wanneer werd de Astrologische Klok gebouwd?
Mikulas Kadan en Jan Ondrejuv, professoren in de astronomie en wiskunde aan de Karels Universiteit in Praag bouwden de klok begin vijftiende eeuw. Tegen het eind van de eeuw werd de kalenderplaat toegevoegd door Hanus de Klokkenmaker. Het verhaal gaat dat de gemeenteraadsleden hem met een gloeiend zwaard de ogen lieten uitsteken zodat hij geen tweede astronomisch klok kon bouwen.
Onderhoud van de astronomische klok
Iedere tien jaar wordt de Astronomische Klok schoongemaakt en gekeken of alle onderdelen nog steeds perfect werken. De laatste opknapbeurt was heel rigoreus en duurde van januari tot oktober 2018. Sinds de Tweede Wereldoorlog is de klok niet zo grondig schoongemaakt. De klok werd in zijn geheel van de muur van het oude stadhuis verwijderd en helemaal uit elkaar gehaald. Elk onderdeel werd zorgvuldig bekeken, gerepareerd indien nodig, en weer terug geplaatst. De ronde kalender op het onderste gedeelte van de klok is vervangen door een nieuw exemplaar omdat de vorige replica die dateerde uit 1946 in zeer slechte staat was en niet hersteld kon worden. De oorspronkelijke kalender gemaakt in 1865 door Josef Manes hangt in het Museum van de stad Praag, na Porici 52.
Bereikbaarheid en locatie
De Astronomische Klok hangt aan de muur van het oude stadhuis op het Oudestadsplein midden in het historische centrum van Praag. Andere bezienswaardigheden op dit plein zijn de Tynkerk en de Sint-Nicolaaskerk.
Tram
Om de Astronomische Klok op het Oudestadsplein te bereiken, neem je tram 2, 17 of 18 naar de halte Staromestska. Sla links de Kaprova straat in die uitkomt op het Oudestadsplein (ongeveer 5 minuten lopen). Je komt langs het geboortehuis van Franz Kafka (U radnice 5) vlak naast de Sint-Nicolaaskerk op het Oudestadsplein.
Adres: Oudestadsplein, Praag
Lees verder:
Stare Mesto: kronkelige straatjes en gezellige terrasjes
Tynkerk: zo weggelopen uit een sprookje
foto's Marianne Crone