diafragmaboog bijzondere architectuur in mala strana

Diafragmaboog bijzondere architectuur in Mala Strana

Waarschijnlijk heb je nooit gehoord van een diafragmaboog. Toch heb je zo’n boog vele malen gezien wanneer je een beetje hebt rondgedwaald in Praag. De Tsjechische vertaling is prampouch en dit woord kom je af en toe tegen in een artikel over Praag op het internet of in een gidsboek onder het kopje architectuur in Praag.

Wat is een diafragmaboog?
Een diafragmabogen zijn ondersteunende bogen tussen twee huizen die niet door muren met elkaar verbonden zijn. Deze gemetselde bogen overkoepelen een smalle doorgang en waarborgen de stabiliteit van de aangrenzende huizen. Op deze verbindingsbogen zijn vaak luifels, dakjes met dakpannen of zelfs kleine verdiepinkjes gebouwd die beschermen tegen regen omdat water de stevigheid kan beschadigen. In de middeleeuwen zorgden deze steegjes tussen twee gebouwen ervoor dat een brand niet gemakkelijk zou overslaan op het naastgelegen huis. Er waren veel open vuren in die dagen en brand kwam geregeld voor.

Waar vind je diafragmabogen?
De diafragmaboog, prampouch in het Tsjechisch, vind je op meerdere plaatsten in de wijk Mala Strana en ook in Stare Mesto en dat is niet verwonderlijk omdat Mala Strana het oudste deel van Praag is en er nog veel van oorsprong middeleeuwse huizen staan. De onderstaande vier zijn makkelijk te vinden. Wanneer je ronddwaalt door het centrum van Praag, kom je nog meer van deze bijzondere architectuur tegen.

1. Steegje tussen de st Thomaskerk en Oettingenský palác
2. Thunovska-straat
3. Steegje naast U Lužického semináře 24
4. Oudestadsplein tegenover de astronomische klok

1. Tussen de st Thomaskerk en Oettingenský palác
De Letenska-straat verbindt Malostranska metrostation met Malostranské namesti. Neem tram 22 en vlak voordat je bij Malostranské namesti komt, rijdt de tram door een smalle steeg tussen het Oettingen Paleis en de St Thomaskerk. De trambaan hier is enkelspoor. Wanneer je dit stukje te voet gaat, loop je via een inpandige passage door het paleis heen. Kijk vooral naar de trambaan ernaast, want die wordt gekenmerkt door diafragmabogen.

Oettingenský palác is van oorsprong een middeleeuws gebouw hetgeen blijkt uit de Gotische kelders. Zoals zoveel huizen in Mala Strana werd het in de zestiende eeuw herbouwd met behoud van de kelders. De huidige vorm is uit begin achttiende eeuw.

In 1927 kwam er een voetgangerspassage in het noordelijke deel van het paleis en in 1948 werd dit een onderdoorgang voor auto’s. Op de plaats waar oorspronkelijk de ingang tot het paleis was, is nu een onderdoorgang voor voetgangers.

2. Thunovská-straat
De verbindingsbogen in de Thunovska-straat zijn niet voor de sier gebouwd. Toen in de middeleeuwen de bevolking van Mala Strana, nu een wijk in Praag toenam, was er meer woonruimte nodig en bestaande huizen werden vergroot. De huizen hadden geen fundering maar waren op zand gebouwd. De verbindingsbogen maakten de huizen zo stabiel dat vele er nog steeds staan.

De Thunovská-straat loopt onder de kasteeltrap die toegang geeft tot het burchtcomplex. De verbindingsbogen zijn in het bovenste deel van de straat.

De straat is vernoemd naar de familie Thun-Hohenstein (Thun-Hohenštejnové) die woonde in het Thun Palace (Thunovský Palác), nu de ambassade van het Verenigd Koninkrijk.

3. U Lužického semináře 24
Het steegje tussen nummer 24 en 26 in de U Lužického semináře-straat is een goed voorbeeld van een middeleeuwse brandgang met verbindingsbogen.

Dit steegje staat in alle gidsboeken en sites over Praag aanbevolen als ‘het smalste straatje’ in Praag. De eigenaar van de hier gevestigde Certovka Vinarna, de Duivels Vinotheek, heeft er nog een schepje bovenop gedaan door een werkend verkeerslicht aan de ingang van de steeg te zetten. Een gegarandeerd succes want toeristen komen in drommen om deze attractie te bekijken en velen gaan naar binnen om een wijntje te drinken.

4. Oudestadsplein / Melantrichova
Tegenover de astronomisch klok en naast de winkel Erpet die Boheems glaswerk verkoopt is een nauwe doorgang naar de Melantrichova-straat. De twee gebouwen aan het plein zijn verbonden met een ondersteuningsboog waarop een dakje met dakpannen.

Foto's Wiki Commons