Metrostations als snelcursus geschiedenis

De metro van Praag is meer dan alleen een openbaar vervoermiddel, het is ook een snelcursus geschiedenis. Verreweg de meeste namen van de stations spreken voor zich: Narodni Trida, Namesti republiky of Lazarska verwijzen naar de straat die boven het metrostation ligt. Alle stations die eindigen op 'nadrazi' zijn ook treinstations. Metrostations met 'sidliste' zoals sidliste Modrany of sidliste Petriny zijn in de verre buitenwijken en liggen aan het einde of bijna aan het einde van een lijn. De naam verwijst naar de woonwijk met veel uniforme flatgebouwen. 

Misschien heb je je weleens afgevraagd waarom het metro-netwerk in Praag zo diep onder de grond ligt, wie of wat is Zelevskeho, en of het I.P. Pavlova-station verwijst naar de Russische balletdanseres. Hier begint je snelcursus!

   Overstapstation Můstek

Hier begint de snelcursus
1. Waarom de metro diep ligt
2. Metrosysteem als nucleaire bunker
3. Metrostation Můstek
4. Metrostation Karlovo náměstí
5. Metrostation Želivského
6. Metrostation Jiřího z Poděbrad
7. Metrostation I.P. Pavlova
8. Metrostation Křižíkova
9. Metrostation Kolbenova
10. Metrostation Pražského povstání
11. Metrostation Bratří Synků

 
  Roltrap Namesti Miru metrostation

1. De metro ligt diep
De metro van Praag werd geopend in 1974. In die dagen waren de communisten bang dat Praag het doelwit zou zijn van een atoombomaanslag door het Westen. Andere redenen zijn dat de metro onder de Moldau gaat en dat sommige delen van Praag op een heuvel liggen. Aangezien een trein niet plotseling kan stijgen, blijft het spoor op hetzelfde niveau. De aanpassing is dat de roltrappen naar het straatniveau vaak heel lang zijn. Er zijn maar drie overstapstations en hier kruisen de lijnen boven elkaar. Daarom ligt het station namesti Miru zo diep en heeft dit station de langst en snelste roltrap van het Praagse metronetwerk.

2. De metro is een schuilkelder
Diepgelegen metrostations fungeren ook als schuilkelder en zijn te herkennen aan geronde muren. Alle stations op lijn A hebben dit soort muren en zijn afsluitbaar met deuren die bestand zijn tegen explosies. Mocht de stad getroffen worden door een nucleaire aanval, dan sluiten deze deuren en is het gebied één grote schuilkelder met plaats voor 300.000 mensen.

3. Metrostation Můstek
Můstek (bruggetje) is een overstapstation en verbindt de lijnen A en B. Het is waarschijnlijk het drukste metrostation van Praag omdat het zo centraal ligt, vlak onder het Wenceslasplein. In 1976, tijdens archeologisch onderzoek voorafgaand aan de aanleg van metrolijn A werden overblijfselen van een middeleeuwse brug ontdekt. Deze brug overspande een gracht (příkop) die de oude stad scheidde van de paardenmarkt, het huidige Wenceslasplein. Deze gracht werd in de jaren 1760 gedempt, waarna het een verkeersader werd die tegenwoordig bekend staat als 'Na příkopě' een drukke winkelstraat. Ingebed in een muur van de hal van het metrostation Můstek, aan het noordkant van Wenceslasplein, bevindt zich het bruggetje ('můstek') dat het metrostation zijn naam geeft.


  Overblijfselen van de middeleeuwse brug op metrostation Můstek

4. Metrostation Karlovo náměstí
Het metrostation Karlovo náměstí (Karelsplein) aan metrolijn B, is een van de vele verwijzingen in Praag naar Keizer Karel IV die regeerde van 1346-1378. Hij stichtte de Karelsuniversiteit, liet de Karelsbrug bouwen en plande en bouwde wat nu de wijk Nové Město is, de nieuwe stad. Boven de grond is het Karelsplein, in de veertiende eeuw het grootste en belangrijkste plein van de stad.

In de 14e en 15e eeuw was de houten kapel op het plein (nu st Ignatiuskerk) een bedevaartsplaats, waar op de eerste vrijdag na Pasen een spijker en een houtsplinter van het Kruis, een deel van de doornenkroon en de Heilige Lans tentoongesteld werden. Het vereren van relikwieën was ook aanleiding voor festiviteiten en handel. Het Karelsplein bood meer dan plaats genoeg voor een grote menigte.

Tegenwoordig heeft het plein zijn status als het belangrijkste plein van Praag verloren. Het Oude Stadsplein en het Wenceslasplein trekken meer bezoekers. Lees hier meer over wat er te zien is op het Karelsplein. 

5. Metrostation Želivského
Metrostation Želivského ligt op lijn A en is vernoemd naar Jan Želivsky (1380-1422). Hij begon zijn loopbaan als hussietenprediker en stond in hoog aanzien bij de inwoners van Praag. Op 30 juni 1419 was hij de leider van de Eerste Defenestratie van Praag in het Nieuwe Stadhuis. Hij gebruikte zijn vooraanstaande positie om, op een nogal gewetenloze manier, zijn rivalen uit te schakelen. Uiteindelijk werd zijn macht zo groot dat het volk zich begon te roeren. Hij werd gearresteerd en eindigde op het schavot.


  Metrostation Želivského op lijn A. centrale hal links en rechts zijn perrons met enkelspoor

6. Metrostation Jiřího z Poděbrad
Het metrostation Jiřího z Poděbrad op lijn A, verwijst naar Koning George (Jiří) van Bohemen die regeerde van 1458 tot 1471, en leider was van de Hussieten. Hij was een vroege voorstander van een verenigd Europa en stelde een federatieplan op met gemeenschappelijke doelstellingen met als doel stabiliteit en vrede te brengen. Rome was daar niet van gediend en Paus Paulus II verklaarde Poděbrad tot ketter, excommuniceerde hem en eiste dat hij afgezet werd als koning van Bohemen.

Boven het metrostation is een plein, het namesti Jiřího z Poděbrad, en de in 1928 gebouwde H. Hartkerk met als blikvanger op de gevel een klok met een diameter van 7,5 meter. Vlakbij het plein is de Žižkov televisietoren. 

7. Metrostation I.P. Pavlova
Metrostation I. P. Pavlova ligt aan lijn C en is vernoemd naar Nobelprijswinnaar Ivan Petrovich Pavlov (1849-1936), een Russische fysioloog en bekend om zijn studie van de hersenfunctie. Hij ontdekte dat wanneer honden een bepaalde stimulus kregen, zij geloofden dat ze eten zouden krijgen, bekend als de Pavlovreactie die naar hem vernoemd is. Dit principe wordt nog steeds toegepast bij psychologische therapie. In 1904 ontving Pavlov voor zijn onderzoek de Nobelprijs voor geneeskunde.

8. Metrostation Křižíkova
Metrostation Křižíkova aan lijn B is vernoemd naar František Křižík (1847-1941), uitvinder, ingenieur en ondernemer. Aan hem danken wij straatverlichting, electrische trams en baanvakbeveiliging. Misschien is hij wel het bekendst om de Křižík fontein op het Vysaviste terrein in Praag. De zingende fontein waarvan het water van kleur verandert en danst op de melodie van 'Ma Vlast' van de componist Smetana. Hij ontwierp de fontein voor de jubileumtentoonstelling van 1891 en zijn ontwerp vond navolging overal in Europa.
Meer over František Křižík en de fontein. 

9. Metrostation Kolbenova
Metrostation Kolbenova op lijn B is vernoemd naar Emil Kolben (1862-1943), ingenieur en ondernemer en grondlegger van het bedrijf ČKD (Českomoravská-Kolben-Daněk). Het bedrijf produceerde elektrotechnische installaties zoals waterkrachtcentrales, locomotieven en machines met gebruikmaking van geavanceerde technologie. Kort na de bezetting van Tsjechoslowakije door de nazi's in 1939, werd Kolben uit zijn functie gezet. De productie van CKD ging door, maar nu produceerden zij voornamelijk wapens en tanks voor de Duitse Wehrmacht. Kolben, van Joodse afkomst, stierf in concentratiekamp Theresienstadt.



10. Metrostation Pražského Povstání
Metrostation Pražského povstání (Praagse opstand) ligt aan metrolijn C en verwijst naar de gebeurtenissen in mei 1945. De Praagse Opstand begon op 5 mei en eindigde op 8 mei met een wapenstilstand en de terugtrekking van de Wehrmacht uit Praag. Een dag later trok het Rode Leger de stad binnen.

11. Metrostation Bratří Synků
Bratri Synků is nog geen metrostation maar zal dat zijn zodra het gebouwd is. Het komt op de in aanbouw zijnde lijn D die in 2029 operationeel zal zijn.

Bratri Synků verwijst naar de broers Otto en Viktor Synek. Otto was een Tsjechoslowaaks politicus die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog aansloot bij het verzet. Hij werd op 10 februari 1941 door de nazi's gearresteerd en samen met zijn broer Viktor in Praag-Kobylisy geëxecuteerd.

Op straatniveau ligt het Bratří Synků-plein waar veel tramlijnen elkaar kruisen. Oorspronklijke was dit het náměstí Metoděj (Methodius-plein) dat na de oorlog naar de twee broers werd vernoemd en nu náměstí Bratří Synků heet.

Lees verder:
Metrolijn D snelle verbinding met zuid-Praag
Metrostations als bezienswaardiheid
Revolutie in de metro: naamswijziging van 14 stations 
Onstaansgeschiedenis van de metro, wanneer reed de eerst trein? 

Reageer op dit artikel

Mail de redactie

Deel dit artikel!