praag-karelsbrug-foto-dennis-faropraag-moldaupraag-winterkarelsbrug-praagpraag-karelsbrug-foto-dennis-faro

Praag Centraal Station mix van brutalisme en art nouveau

Praag Centraal Station is een mix van twee bouwstijlen die in elk opzicht elkaars tegenpolen zijn: weelderig art nouveau en strak brutalisme. Tijdens een vier jaar durende opknapbeurt, was het station gedeeltelijk gesloten. In 2010, opende het weer en nu volledig gemoderniseerd, maar met behoud van oorspronkelijke details. Wanneer je binnenkomt via de grote hal die aan het Vrchlickeho parkje grenst, straalt de jaren zeventig-sfeer je tegemoet. Loop je verder naar de perrrons dan kom je in het art nouveau gedeelte.

Praag_centraal_station_oude_ingang.jpg
 
Centraal Station art nouveau ingang

Centraal Station: van brutalisme naar art nouveau
De stationshal van het Centraal Station in Praag is puur brutalisme en is nieuwbouw uit de jaren 70 van de vorige eeuw. Bij deze verbouwing kwam er ook een aansluiting op het metronet. Om de hal te bouwen moest wel een flink stuk van het park voor het station worden opgeofferd. Tegelijkertijd was de aanleg van een verbindingsweg, Wilsonova-straat, over het dak van de nieuwgebouwde stationshal. Deze doorgaande weg snijdt het oude art nouveau stationsgebouw af van het centrum. Ook ontstond er een fysieke scheidingslijn tussen de wijken Vinohrady en Nove Mesto.

Wanneer je door de tunnels richting perrons loopt, kom je in een ander tijdperk terecht. Je gaat van brutalisme naar art nouveau en de ultieme apotheose: de Fantova-koepel met gekleurd glaswerk en prachtige schilderingen. De Fantova koepelhal heropende in 2014, perfect gerestaureerd in de originele okergele kleur. Originele bouwtekeningen en oude foto's hielpen om zo dicht mogelijk bij het oorspronkelijke ontwerp te blijven.

Wat is brutalisme?
Brutalisme is kenmerkend voor de jaren 1950 tot 1970 en uit zich in ruw, onafgewerkt beton. De gebouwen zijn massief en hebben ongebruikelijke vormen. De ramen zijn klein in verhouding tot het gebouw en ventilatieschachten zijn niet estetisch weggewerkt maar duidelijk zichtbaar. Het gebruikte materiaal is beton, glas en staal. Gebouwen in Praag in brutalsime stijl zijn o.a. het Nieuwe Gebouw van het Nationaal museum en het Kotva warenhuis.
Meer over brutalisme in Praag.

Praag_centraal_station_brutalist_ingang.jpg
  Centraal station ingang in brutalist stijl

Verbouwingen van het Centraal Station
Toen het Centraal Station Praag, Praha hlavní nádraží, in 1871 werd geopend, verbond het Praag met Wenen. Begin twintigste eeuw werd het station grondig verbouwd naar een in art nouveau stijl ontwerp van Josef Fanta. Hij ontwiept twee torens en een koepelhal met een kavarna (cafe) en kaartverkoop, weelderig versierd met beelden en plafondschilderingen.

In de jaren 70 van de vorige eeuw was er opnieuw een verbouwing, een nieuwe kaartverkoophal werd toegevoegd evenals een ingang naar de metro. Na een langdurige renovatie, ging in 2010 het vernieuwde station weer geheel open. Niet alleen de kaartverjoophal uit de jaren 1970 was vernieuwd, ook het art nouveau gedeelte was weer in oude glorie hersteld. In het jaren 70 gedeelte koop je nu kaartjes, zijn de aanwijsborden en er is een klein winkelcetrum met onder andere een grote boekhandel, billa supermarkt, drogist en coffee bars.

Het gevleugelde wiel, logo van de Tsjechische spoorwegen
Na een grondige restauratie kwam in april 2021 het gevleugelde wielsculptuur weer terug in het dak van het art Nouveau-gebouw. Het sculptuur dateert uit 1907 en stelt voor een wiel met twee vleugels, het symbool van de Tsjechische Spoorwegen. De vleugels dreigden door erosie naar beneden te vallen. Dat is verhinderd door een speciaal mengsel te gebruiken dat de vergulden koperen vleugels vasthecht aan het stenen wiel. Dit was ook een goede gelegenheid om de vleugels van nieuw bladgoud te voorzien. Het optakelen van de vleugels was een heel karwei ondat één vleugel 250 kilo weegt.

Praag_centraal_station_fantova_hal.jpg
  Centraal Station art nouveau Fantova hal

Centraal Station als toeristische bezienswaardigheid

1. De Fantova hal in art nouveau stijl waar oorspronkelijk loketten waren voor kaartverkoop is het mooiste deel van het station. De loketten zijn er nog en nu zit er een cafe.

2. De beeldengroep op perron 1 voorstellende Sir Winton en twee van de kinderen die hij vlak voor de Tweede Wereldoorlog, op transport zette naar Engeland en zo redde van de holocaust.

3. Een groot gedeelte van het station is een winkelcentrum met fashion boetieks, cosmetica en parfumerie, boeken en sportzaken en ook volop fast food, cafe's en supermarkten. 

foto's Marianne Crone

Locatie

Reageer op dit artikel
Mail de redactie
Share dit artikel op Facebook!
Tweet dit artikel op Twitter!
Deel dit artikel!


Praag in de herfst

Wandelen door Praag in de herfst, langs de pleinen, de astronomischeklok, het dansende huis en de Karelsbrug.