




De legende van de Golem
De Golem is een tot leven gewekt wezen gemaakt van klei. Het lemen lichaam kwam tot leven wanneer men het een steen of een briefje met Gods naam in de mond legde. Met zijn enorme kracht was de Golem in staat het getto te beschermen. De legende van de Golem kent vele versies en is zo oud als de Talmoed, het heilige boek van de Joden. De bekendste legende gaat over rabbijn Loew die in het eind van de zestiende eeuw in de Joodse wijk van Praag woonde.
Rabbijn Loew en de Golem
In de zestiende eeuw circuleerde er veel Golem-verhalen in Praag. In die dagen werkten er veel Joden als alchemisten aan het hof van Rudolf II. Zij hielden zich niet alleen bezig met het maken van goud uit metaal, ook hadden zij 'recepten' voor het maken van een Golem. Ook rabbijn Low maakte zijn eigen Golem omdat hij zich zorgen maakte over de veiligheid in het Praagse getto. Hij haalde de benodigde klei uit de Moldau en boetseerde de Golem volgens aanwijzingen in de kabbala en schreef 'emet', Hebreeuws voor waarheid, op het voorhoofd van het wezen. Telkens wanneer de rabbijn een briefje met de naam van God in de mond van de golem stopte, kwam de golem tot leven. Het werkte dus!
Het getto is weer veilig
Elke dag legde de rabbijn het briefje in de mond van de Golem en zolang het briefje in de mond zat, beschermde het wezen het getto .’s Avonds verwijderde de rabbijn het papiertje en de Golem werd weer een levenloze klomp klei. Na verloop van tijd was het getto veilig geworden en was het wezen overbodig. Nu werd de Golem ingezet om kleine klusjes op te knappen.
De Golem draait door
Op een dag was de rabbijn vergeten om het briefje uit de mond van de Golem te halen. De Golem raakte buiten zichzelf en draaide door. Zijn kracht nam buitensporige proporties aan. Hij maakte de straten onveilig en vernielde alles wat voor zijn voeten kwam. Rudolf II verzocht de rabbijn om de Golem om te brengen en zo de orde te herstellen. De rabbijn ging akkoord en veegde de letter M van het woord 'menet' uit. Het woord dat overbleef was 'met' hetgeen dood betekent. Rust keerde terug in de stad. In ruil voor het ombrengen van de Golem kregen de Joden van Rudolf meer bescherming.
Foto's wikipedia