Nicolas Winton - de Tsjechische Schindler
Een aandoenlijke beeldengroep op perron 1 van het Centraal Station in Praag herinnert aan Nicolas Winton die honderden Joodse kinderen heeft gered van de dood. Hij zorgde ervoor dat de kinderen veilig konden reizen naar West-Europa en Engeland om daar in pleeggezinnen te worden opgenomen. Hij vertelde dit aan niemand totdat zijn vrouw een notitieboekje vond en om opheldering vroeg. Op 105-jarige leeftijd werd Winton voor zijn werk geridderd.
Geridderd
Milos Zeman, president van de Tsjechische Republiek, benoemde op 28 oktober 2014 de 105-jarige Sir Nicolas Winton tot Ridder van de Orde van de Witte Leeuw, de hoogste Tsjechische ridderorde. De hoogbejaarde Winton ging terug naar Praag, niet om Joodse kinderen te redden van de Nazi's, maar om geridderd te worden door de president van de Tsjechische Republiek.
In de cockpit
Een Tsjechisch militair vliegtuig zou hem vanuit Engeland 's morgens ophalen en 's avonds weer terugvliegen. Winton, die tijdens de Tweede Wereldoorlog RAF piloot was, moest overgehaald worden om naar Praag te komen en stemde in op voorwaarde dat hij in de cockpit mocht zitten tijdens de vlucht.
Kindertransporten
In 1938 en 1939, totdat de Nazi's Tsjechoslowakije binnenvielen, organiseerde Nicolas George Winton zogeheten kindertransporten en heeft zo 669 Joodse kinderen gered van de dood in concentratiekampen. Hij hield dit stil tot 1988 toen zijn vrouw op zolder een notitieboekje ontdekte met daarin de namen van de kinderen, hun ouders en de namen en adresssen van de pleegouders.
Duitse Joden
Winton's ouders waren Duitse Joden die in 1907 naar Engeland emigreerden en hun naam Wertheim veranderden in Winton. In 1907 werd Nicolas geboren. In 1938 besloot hij iets te ondernemen tegen het onheil dat Joden bedreigde door Joodse kinderen in veiligheid te brengen. De kinderen reisden per trein vanuit Tsjechoslowakije naar West-Europa en Engeland waar ze in via advertenties geworven pleeggezinnen ondergebracht werden.
Het regelen van transporten
Vanuit zijn hotelkamer aan het Wenceslasplein in Praag regelde Winton de transporten. Nadat in 1939 de Nazi's het land waren binnengevallen, gingen de transporten niet meer door. Tijdens de oorlog vocht Winton in het Britse leger.
Heldendaad
Nadat zijn vrouw het notitieboekje had gevonden, wilde ze alles over de transporten weten en gaf er ruchtbaarheid aan. Sindsdien staat de bescheiden Winton, met name in Tsjechië, Engeland en Israel te boek als een grote held. Winton werd geridderd door Koninging Elizabeth van Groot-Brittannie en kreeg alsnog de eer die hem toekomt.
Beeldengroep in Londen en in Praag
Er zijn twee beeldengroepen die Winton eren, allebei op een station, één in Praag op het Centraal Station en de andere in Londen op het Liverpool Street Station waar de kinderen verwelkomt werden door de pleeggezinnen. Lees hier verder.
Monument ter herdenking aan het afscheid
Een afgesloten deur en reikende handen symboliseren het afscheid. De ouders van de Winton-kinderen konden in 1939 niet vermoeden wat de toekomst zou brengen. Toch hadden zij voorgevoelens en besloten hun kinderen met de hulp van Nicolas Winton naar Engeland te laten gaan. Deze Winton-kinderen hebben dit monument opgedragen aan hun ouders die de moed hadden afscheid te nemen van hun kinderen. Het monument is te vinden onder de koepel van het Fantova Cafe op de begane grond van het Centraal Station in Praag.
Adres
Praha Hlavni Nadrazi (Praag Centraal Station), Wilsonova 8, Praag
Openbaar vervoer Metro: lijn C, Hlavni Nadrazi, Tram: 5, 9 en 26
foto Marianne Crone