praag-winterpraag-karelsbrug-foto-dennis-faropraag-karelsbrug-foto-dennis-farokarelsbrug-praagpraag-moldau

Geschiedenis van Tsjechie in een notendop

De geschiedenis van Tsjechie staat geheel in het teken van vorstenhuizen, de Habsburgse overheersing en het Communisme. Tsjechië en Praag zijn vele eeuwen bezet geweest door vreemde mogendheden. De laatste Tsjech op de troon was Jiri z Podibrad die in 1428 aan het bewind kwam. Na zijn dood in 1471 is er nooit meer een Tsjechische koning geweest en kwamen de Habsburgers aan de macht.

Na het uiteenvallen van de Oostenrijks-Hongaarse Rijk in 1918 werd Tomas Garrigue Masaryk de eerste president van de eerste Tsjechoslowaakse republiek. In 1939 vielen de Duitse troepen binnen. Na de Duitse overheersing kwam het Communisme. In 1993 werd Tsjechie een zelfstandige republiek.

Kelten en de Premyslid dynastie
In de vierde eeuw voor Christus waren de Kelten de eerste bewoners van het huidige Tsjechië. De Keltische Boii-stam gaf het land de Latijnse naam, Boiohaemum (Bohemen). Omstreeks het jaar 100 na Christus arriveerden Germaanse stammen gevolgd in de zesde eeuw door Slavische volkeren.

Cyrilles en Methodius, twee Christelijke monniken uit Thessaloniki in het huidige Griekenland, kwamen in 863 naar Moravië, nu een deel van de Tsjechische Republiek. Zij zetten zich in voor de verspreiding van het Christelijk geloof en de Slavische liturgie. Echter, de invloed van de rooms-katholieke kerk was sterker en drukte zijn stempel op de geschiedenis van Bohemen en Moravië.

Praag_joden_in_praag_(1).JPG
  Beeld van Libuse aan een gevel in de Karlova straat

Geslacht Premysliden
De stichter van het Premysliden-geslacht was de ploeger Premysl, de echtgenoot van Libuse. Zij voorspelde dat Praag zou uitgroeien tot een belangrijke stad. De eerste Premysliden noemden zich hertog. Later werd een erfelijk koningsschap ingesteld. Verschillende vorsten uit dit geslacht volgden elkaar op. De moord op Vaclav III in 1306, een jaar nadat hij tot koning van het Boheemse Rijk was gekroond, maakte een einde aan de heerschappij van de Premysliden.

De Gouden Eeuw en Karel IV
De 14e eeuw is voor de Tsjechen de Gouden Eeuw. Tijdens de regering van Karel IV van 1347 tot 1378 werd Bohemen rijk en machtig. In 1355 werd hij verkozen tot Keizer van het Heilige Roomse Rijk. Tijdens het bewind van Karel IV ontwikkelde Praag zich tot de bloeiende hoofdstad van het Boheemse Rijk. De koning had grootstse plannen voor zijn stad. Bezoek de tentoonstelling 'Praag en Karel IV' en krijg een idee van zijn ambities. Hij startte de bouw van de St-Vituskathedraal, stichtte een universiteit (de huidige Karelsuniversiteit). Later werd de Karelsbrug naar hem vernoemd.

Nieuw nationaal bewustzijn
In het begin van de 19e eeuw nam de Tsjechische industrie een hoge vlucht. De textiel-, suiker- en ijzerindustrie floreerden. Dankzij vooraanstaande intellectuelen zoals de taalkundige Josef Dobrovsky en de historicus Frantisek Palacky groeide de belangstelling voor de Tsjechische cultuur en geschiedenis. De beroemde Tsjechische componist Antonin Dvorak (1841-1904) schreef in dezelfde periode opera's, concerten en symfonieën geinspireerd op volksmuziek van Moravië en Bohemen. De eerste stap naar een moderne staat was gezet. De Tsjechen streefden naar een herwaardering van de Tsjechische taal en cultuur en verwierpen het Duitse juk waaronder zij 200 jaar gebukt gingen.

Eerste Tsjechoslowaakse republiek en begin van de Nazi bezetting
Na het uiteenvallen van de Oostenrijks-Hongaarse monarchie in 1918 kwam de weg vrij voor het stichten van een onafhankelijke staat. Op 28 oktober 1918 werd Tomas Garrigue Masaryk de eerste president van de eerste Tsjechoslowaakse republiek.

Tijdens het verdrag van München in 1939 onderhandelden Engeland en Frankrijk met Nazi-Duitsland over de annexatie van Sudetenland om een oorlog te voorkomen. Tsjecho-Slowakije was bij de besprekingen niet aanwezig. Sudetenland werd toegewezen aan Adolf Hitler. De tegenpresatie was vredesgarantie. Maar op 15 maart 1939 bezette Duitsland ook de rest van het Tsjechische grondgebied. Zo ontstond het Protectoraat Bohemen en Moravië. De macht over het gebied lag bij de door Hitler aangewezen Reichsprotektor, Reinhard Heydrich. in 1941 liep hij in een hinderlaag Operatie Antropoid en stierf enkele dagen later aan zijn verwondingen.

Praag_stalin_monument_trap.jpg
  Het opgeblazen Stalin Monument op de heuvel van Letna

In Communistische handen
Na de Tweede Wereldoorlog, vanaf de communistische staatsgreep in 1948 tot de Fluwelen Revolutie in 1989, was Tsjecho-Slowakijke in communistische handen. Klemet Gottwald werd benoemd tot leider van de communistische partij. De communistische regering bleek een trouwe volgeling van Jozef Stalin. Tijdens dit bewind werden duizenden Tsjechoslowaken vervolgd en gemarteld. Stalin stierf in 1953 en Gottwald in 1957. Toen ook het reusachtige Stalin Monument op de Letna Heivel werd opgeblazen, brak een nieuwe periode aan.

De Praagse Lente
De Praagse Lente van 5 januari 1968 tot 21 augustus 1968, was een periode van politieke liberalisering en massaprotesten in Tsjecho-Slowakije. De hervormingen van de Praagse Lente waren een krachtige poging van Alexander Dubcek, de toenmalige president, om de burgers van Tsjecho-Slowakije meer rechten te verlenen en een poging om een deel van de economie te decentraliseren en te democratiseren. De verleende vrijheden omvatten een versoepeling van de beperkingen op de media, meningsuiting en reizen. De poging om het Communisme menselijker te maken mislukte toen de Sovjet-Unie het land binnenviel en de hervormingen onderdrukte.

De Fluwelen Revolutie
De val van de Muur in Berlijn was de aanleiding tot de Fluwelen Revolutie die op 17 november 1989 begon en vier dagen duurde. Duizenden Tsjechoslowaken onder leiding van dissidenten en studenten verzamelden zich op het Wenceslasplein. Zij demonstreerden vreedzaam voor democratie en het aftreden van de communistische bewindslieden. Aanvankelijk zonder succes maar na drie weken van demonstraties werd de regering gedwongen om af te treden. Vaclav Havel werd benoemd tot president van Tsjechoslowakije.

Tsjechië en Slowakije
De eerste vrije verkiezingen vonden plaats in 1990 en Havel werd gekozen tot president. Drastische economische hervormingen werden doorgevoerd en de levensstandaard ging omlaag. Maar de Tsjechoslowaken gingen akkoord met deze maatregelen die slechts tijdelijk waren. Aangezien Tsjechië en Slowakije geheel verschillend van elkaar zijn, was het logisch dat zij na de val van het communisme verder uit elkaar groeiden. Op 1 januari 1993 gingen de twee landen officieel uit elkaar en ontstond Tsjechië. Er werden verkiezingen uitgeschreven en opnieuw werd Vaclav Havel verkozen tot president. In 1999 trad Tsjechië toe tot de NAVO en sinds 2004 is het een lidstaat van de EU.

Tsjechië is een parlementaire democratie met meerdere partijen, met een president als staatshoofd en een premier als regeringsleider. Het parlement bestaat uit de Kamer van Afgevaardigden met 200 leden en de Senaat met 81 leden. Het Parlement zetelt in in het Thun-Hohenstein Paleis in de wijk Mala Strana.

Tip van de redactie van Praag-Nu:
Treed in het voetspoor van de koningne van Bohemen en volg de kroningsroute door Praag: City walk, koninklijke route Praag met duidelijke routebeschrijving en veel extra informatie.

foto's Marianne Crone  

Reageer op dit artikel
Mail de redactie
Share dit artikel op Facebook!
Tweet dit artikel op Twitter!
Deel dit artikel!


Herfst in Praag

Wandeling door Praag, de prachtige hoofdstad van Tsjechië. Beelden van bezienswaardigheden als de Karelsbrug en de St.Vitus-kathedraal.