kruisherenplein met mooi uitzicht

Kruisherenplein met mooi uitzicht

Křižovnické náměstí, Kruisherenplein, is een onopvallend plein waar vrijwel iedere bezoeker van Praag geweest is zonder het te weten. Maar wanneer je vraagt; 'Heb je de matrozen gezien die je uitnodigen voor een boottochtje?' Dan blijkt dat bijna iedereen deze pseudo-matrozen heeft gezien. Ze spreken je aan op het Kruisherenplein vlak naast de Karelsbrug in Praag.

Kruisherenplein gezien vanaf de Moldau

Kruisherenplein met mooi uitzicht
De naam Kruisheren verwijst naar de Boheemse Orde der Ridders met de Rode Ster die zich in de dertiende eeuw in Praag vestigden. De taak van de orde was de toenmalige brug in goede staat te houden en tol te innen. Vanaf het Křižovnické náměstí heb je het beste uitzicht op de Burcht van Praag en alleen daarom al is het de moeite waard om even over dit pleintje te lopen voordat je over de Karelsbrug loopt. Het pleintje zelf zie je het beste vanaf de Moldau.

Karel IV
Midden op het plein staat een groot bronzen standbeeld van Karel IV, koning van Bohemen en keizer van het Heilige Romeinse Rijk, dat hier in 1848 geplaatst werd als eerste standbeeld in Praag ter gelegenheid van het 500-jarig bestaan van de Karelsuniversiteit. In zijn rechterhand heeft de Keizer de Gouden Bul, het belangrijkste grondwettelijke document van het Heilige Roomse Rijk. Dat is de gebruikelijke opvatting. Ga nu op de hoek van Křižovnické náměstí en Křižovnicka ulice staan en houd de kerk van St. Franciscus aan je rechterhand. Het staatsdocument in de hand van de keizer verandert van vorm en doet denken aan 'Manneken Pis' in Brussel.

Standbeeld van Karel IV in zijn rechterhand de Gouden Bul

Karel IV in zijn rechterhand iets heel anders dan bedoeld

De Orde van het Kruis met de Rode Ster
De Ridders van de Orde werden kruisdragers genoemd naar het rode insigne in de vorm van een ster. De Grootmeester droeg een gouden met rode stenen bezet Maltezer kruis aan een gouden keten. Lagere rangen droegen zwarte kleding met een rood kruis op de linkerborst. In de 21e eeuw richt de Orde zich vooral op de ziekenzorg en ziet zich niet langer als ridderorde. Deze mannelijke orde van Tsjechische oorsprong werd gesticht door St. Agnes van Bohemen in 1233.

Brouwerij
De Ridders brouwden hun eigen bier en de U Krizovniku brouwerij was een van de oudste kloosterbrouwerijen in Tsjechië. Ook waren zij een van de eersten die glazen flessen gebruikten: doorzichtig glas met daarop in relief een achtpuntig kruis en een zespuntige ster. In 1904 sloot de brouwerij en werd afgebroken.

De Ridders hadden hun hospitaal bij de ingang van de Karelsbrug aan de kant van Stare Mesto. 1942 bezette de Gestapo het gebouw en na de Nazi-bezetting was het communistische regime van plan om de Orde te elimineren. Daarom gingen de Ridders van het Rode Kruis naar Wenen en leefden daar in ballingschap tot 1998 toen de Orde haar activiteiten in Tsjechië hervatte.

Hospitaal
In 1736 beschrijft notaris Vaclav Lochkovsky in een rapport de dagelijkse routine in het hospitaal.

Maandag tot zaterdag
05.00 – opstaan
06.00 – ochtendaanbidding
07.00 - Heilige Mis
12.00 - lunch
13.00 - middagaanbidding
18.00 – avondeten
19.00 – avondaanbidding
Werk was optioneel, in de zomer 8 tot 10 uur per dag in de wijngaard, de tuin of op de boerderij. De zondag was gewijd aan spirituele discussies.

Maquette te zien in het Karelsbrugmuseum

Ieder had een sober ingerichte cel met een bed, tafel en stoel, een kruisbeeld aan de muur en een bidgestoelte. Voor ontbijt was er soep, lunch en avondeten met soep en een vleesgerecht. Hierbij werd een halve liter bier gedronken en op feestdagen ook een kwart liter wijn.

De kerk van Sint-Salvator

Kerk van Sint-Salvator
De Kerk van Sint-Salvator is een prachtig barok gebouw en duidelijk herkenbaar aan de vazen en beelden op de balustrade. De kerk behoorde aan de Jezuieten en maakte deel uit van het Klementinum, het vroegere Jezuietenklooster in Praag. Het klooster strekt zich uit rond vijf binnenhoven en binnen het complex staan drie kerken en is hiermee het grootste historische complex in Praag. Tegenwoordig is het Klementinum de universiteitsbibliotheek met meer dan vijf miljoen boeken.

Kerk van St-Franciscus van Assisi
De Kerk van St-Franciscus van Assisi werd gebouwd voor de Tsjechische Orde van de Ridders met de Rode Ster. Stap even binnen in deze kerk met een prachtig barok interieur en kijk omhoog naar de schildering van het Laatste Oordeel in de koepel. Antonín Dvoŕák, de beroemde Tjechische componist, werkte in deze kerk als organist.

Interieur kerk St-Franciscus van Assisi

Oude Bruggentoren
De Oudestads Bruggentoren is de kroon op het Kruisherenplein. Deze Gotische toren doet nu dienst als toegangspoort tot de Karelsbrug, maar was oorspronkelijk een van de verdedigingstorens van Praag. Beklim de toren voor een prachtig uitzicht op de Praag.

Lees verder:
De bruggen van Praag
Karelsbrugmuseum: hoe je een brug met bogen bouwt

Uitzicht op de Burcht van Praag

Foto's Marianne Crone